INLEIDING
Het Openbaar Ministerie Aruba (OM) werkt in 2025 verder aan de doelstellingen uit het visiedocument Op weg naar 2027[1], met een sterke focus op de eigen taken, professionalisering en een integrale aanpak van veiligheidsvraagstukken. In dit jaarplan voor 2025 vertalen wij deze ambities naar concrete acties, met een sterke focus op zowel efficiencyverbetering als kwaliteitsverhoging binnen de strafrechtelijke keten.
Strategisch streeft het OM naar een verdere verduurzaming van de aanpak van ondermijnende criminaliteit, mensenhandel/mensensmokkel en witwassen. Het OM is wel afhankelijk van de capaciteit van de opsporingspartners. Via het ondermijningsplatform Cariben wordt ingezet op samenwerking om ondermijning in de regio tegen te gaan. Ook blijft het OM zich richten op jeugdcriminaliteit en preventie, waarbij in samenwerking met de Universiteit van Aruba een nieuw project voor scholieren wordt ontwikkeld.
Operationeel blijft het OM gefocust op het terugdringen van de zittingsvoorraad en het versnellen van strafzaken, zodat zowel verdachten als slachtoffers sneller duidelijkheid krijgen. Dit vereist nauwe samenwerking met het Gerecht in eerste aanleg, dat voldoende zittingen moet faciliteren. Parallel hieraan wordt de slachtofferbejegening, conform het nieuwe Wetboek van Strafvordering, verder uitgewerkt, zodat de rechten en wensen van slachtoffers beter worden gewaarborgd. Daarnaast blijft de executie van vervangende hechtenis en gevangenisstraffen van niet-gedetineerde veroordeelden een aandachtspunt door de afhankelijkheid van de capaciteit van het Korrectie Instituut Aruba (KIA).
In lijn met de succesvolle trend van de afgelopen jaren, zal het OM zich opnieuw inzetten voor het innen van openstaande geldboetes. Dankzij tijdelijke administratieve krachten is de inning in 2024 fors gestegen, een ontwikkeling die in 2025 verder moet worden versterkt waarmee het OM aantoonbaar zijn efficiëntie en effectiviteit vergroot. Dit vraagt echter om voortzetting van de benodigde personele inzet. Zolang het om tijdelijke krachten gaat, kan het OM helaas niet garanderen dat het OM structureel fors meer geldboetes int die vervolgens in de Landskas vloeien.
Daarnaast worden ook interne verbeteringen nagestreefd, waaronder de afronding van het herziene formatieplan en het optimaliseren van de digitale informatiehuishouding. De implementatie van de aanbevelingen uit het Caribbean Financial Action Task Force (CFATF) mutual evaluation report (MER) 2022 zal eveneens een belangrijke rol spelen in het versterken van de Arubaanse rechtsstaat. Tot slot werken wij verder aan capaciteitsversterking en transparante communicatie om het vertrouwen in de rechtsstaat te vergroten.
Het OM streeft ernaar het jaarplan tijdig te publiceren, ondanks uitdagingen zoals onderbezetting op de afdeling Beleid en Strategie. Ons doel blijft een daadkrachtige en effectieve strafrechtelijke aanpak in 2025.
BELEID & STRATEGIE
Focuspunten
Slachtofferbejegening
Het OM erkent dat slachtoffers een centrale rol spelen binnen het strafrecht. Slachtofferbejegening is daarom geen bijzaak, maar een fundamenteel onderdeel van ons werk. In lijn met het nieuwe Wetboek van Strafvordering zal de slachtofferbejegening verder worden uitgerold, zodat de rechten en wensen van slachtoffers in iedere strafzaak worden gewaarborgd. De Richtlijn Slachtofferzorg uit 2007 dient ook nog altijd conform de nieuwe slachtofferrechten te worden geactualiseerd.
Het is al enkele jaren de wens van het OM dat een Schadefonds Geweldsmisdrijven wordt opgericht, dat financiële tegemoetkoming biedt aan slachtoffers van geweldsmisdrijven en hun nabestaanden. Deze tegemoetkoming is bedoeld om te erkennen dat slachtoffers onrecht is aangedaan en om bij te dragen aan hun herstel en vertrouwen in de samenleving. Dit schadefonds is echter een grote financiële uitdaging voor Land Aruba. In opdracht van het OM doet een stagiaire van de Universiteit van Aruba vanaf maart enkele maanden onderzoek naar de randvoorwaarden voor een succesvolle oprichting van een dergelijk fonds en of dit haalbaar is.
Ondermijningsaanpak
Ondermijnende activiteiten vormen een bedreiging voor de samenleving en het deugdelijk functioneren van het bestuur en daarmee ook de rechtsstaat. Nederland stelt ook in 2025 middelen ter beschikking aan Aruba (deels aan het land en deels aan het OM) ter versterking van de aanpak van ondermijning. Met deze middelen wordt extra personele inzet bij het OM mogelijk gemaakt. Daarnaast is er budget voor het uitvoeren van gerichte projecten in samenwerking met diensten die belast zijn met de opsporingsonderzoeken, zoals de Landsrecherche (LR), het Recherchesamenwerkingsteam (RST) en het Korps Politie Aruba (KPA).
In 2024 heeft de Werkgroep ondermijning van het OM het Actieplan ondermijning opgeleverd. Per kwartaal wordt de voortgang gemonitord. Voor 2025 worden weer nieuwe prioriteiten toegevoegd aan het Actieplan. Er is intensief contact met OM Carib.Waar mogelijk wordt kennis gedeeld. In 2025 zal er samen worden gewerkt in projecten die betrekking hebben op wetgeving op gebied van informatie- en gegevensuitwisseling en kennisopbouw binnen de organisaties door middel van de implementatie van een gezamenlijk opleidingsplan om de opsporingsexpertise en samenwerking binnen de ondermijningsaanpak te versterken. Ook wordt er ingezet op beleidsontwikkeling die moet bijdragen aan betere samenwerking tussen partners op Aruba en in de regio en daarmee effectieve bestrijding van ondermijning.
Het OM heeft ook incidentele middelen ontvangen vanuit Nederland in het kader van de ondermijningsaanpak. Er zijn twee projectvoorstellen goedgekeurd.
Het eerste project betreft een scholenproject dat gericht is op preventie en dat in Nederland onder de naam Wie grijpt in? al ruim 10 jaar loopt. Voor het project is in opdracht van het OM in Nederland lesmateriaal ontwikkeld door een Nederlands kennisbureau op het gebied van maatschappelijke problemen. Het doel is om jongeren weerbaar te maken tegen de beïnvloeding en de verleiding van snel geld verdienen op een foute manier. Voor het project in Aruba wordt een samenwerking aangegaan tussen dit kennisbureau, de Universiteit van Aruba en OM Aruba. Het lesmateriaal wordt aangepast aan de Arubaanse context. Het gaat dan om thema’s die hier spelen en die voor jongeren van belang zijn. De thema’s zijn reeds geïnventariseerd met de jeugdofficier en de coördinator van het Veiligheidshuis en de focus ligt op jongeren in de leeftijdsgroep (12-15 jaar, iets jonger dan in Nederland). De planning is erop gericht in 2025 en 2026 in totaal 40 klassen in het voortgezet onderwijs te laten deelnemen.
Het tweede project is het ontwikkelen van een communicatiestrategie voor het OM waarin expliciete aandacht komt voor de ondermijningsaanpak en het belang daarvan voor Aruba. Heldere communicatie over strafzaken, de aanpak en preventie van criminaliteit is belangrijk voor mensen op Aruba. Zij moeten weten wat er speelt, met heldere communicatie kan maatschappelijke onrust worden voorkomen.
Het OM neemt vanuit de afdeling Beleid en Strategie deel aan de (Koninkrijks)Werkgroep Bestuurlijke Aanpak Ondermijning. Tevens participeert het OM in de Taskforce Bestuurlijke aanpak Aruba die in 2025 de tweede fase ingaat. Hierin is onder meer aandacht voor het ontwikkelen van Bibob wetgeving rond het vergunningsproces en publiek private samenwerking. Eind 2024 is er een bewustwordingscampagne van start gegaan (No riba nos Isla) om de samenleving te informeren over ondermijnende activiteiten. Er wordt ingezet op een toename in het delen van bestuurlijke rapportages waarbij relevante informatie uit strafrechtelijke kan worden gebruikt om (ook) bestuursrechtelijke sancties te treffen. Deze bestuurlijke rapportages geven inzicht in hoe overheid/bestuur kunnen bijdragen aan het voorkomen van ondermijnende criminaliteit. Met het verhinderen van (georganiseerde) criminaliteit in bepaalde sectoren of branches kan een groot maatschappelijk effect worden bereikt, groter dan in een individuele strafzaak. Via bestuurlijke rapportages doet het OM hierover aanbevelingen aan het bestuur.
Jeugdonderzoek criminaliteit
Het OM is bezorgd over de toename van jeugdcriminaliteit en wil meer inzicht krijgen in de omvang, aard en kenmerken van deze problematiek. Een onderzoeksbureau gaat middels wetenschappelijk onderzoek in deze behoefte voorzien en richt zich op drie leeftijdsgroepen: 12 jaar en jonger, 12 tot 18 jaar en 18 tot 23 jaar.
Het onderzoek kijkt breder dan alleen strafrechtelijke minderjarige verdachten en omvat daarnaast risicogroepen binnen scholen. Dit helpt bij het vroegtijdig identificeren van oorzaken en biedt een basis voor gerichte preventieve maatregelen. Door jongeren weerbaarder te maken tegen negatieve invloeden, kan hun kans op een succesvolle toekomst worden vergroot en criminaliteit effectief worden tegengegaan.
CFATF en de bestrijding van witwassen
Aruba werd in de laatste evaluatie (mei 2022) door de CFATF positief beoordeeld en in het reguliere follow-up monitoringsproces geplaatst. Aruba heeft hiertoe eind oktober 2024 een voortgangsrapportage aangeboden over de aanbevolen acties uit de laatste evaluatie. Deze is begin december 2024 in Jamaica besproken in een CFATF Plenair (werkgroepvergadering). Aruba heeft goed gescoord en gaat zich voorbereiden op de volgende evaluatie die gepland staat in 2030. Speerpunten voor 2025 in verband met deze voorbereiding zijn het opzetten en uitvoeren van een nieuw National Risk Assessment. Deze is vooral gericht op het tegengaan van terrorisme- en proliferatiefinanciering. Daarnaast worden de werkzaamheden rondom sancties en het Nationaal Sanctiecomité (onder voorzitterschap van de procureur-generaal) met stakeholders, zoals de Directie Wetgeving en Juridische Zaken (DWJZ), doorgelicht en besproken. Dit gebeurt in de context van de Sanctieverordening en het Sanctiebesluit.
Het verder ontwikkelen van statistieken heeft ook de aandacht van het OM. Dit omvat verbetering in het vergaren (en bijhouden) van informatie bij het OM en het bevorderen van de samenwerking in deze met onder anderen (bepaalde onderdelen van) het KPA. Aandachtspunt blijft het aantal witwasonderzoeken dat wordt gedaan en de beperkte financiële opsporingscapaciteit. De focus moet niet uitsluitend liggen bij het strafrechtelijk vervolgen van verdachten voor witwasdelicten, maar ook op het afpakken van crimineel verkregen vermogen.
Er wordt samen met partnerorganisaties ingezet op kennisopbouw en cursussen en trainingen voor leden van het OM, het Afpakteam, de LR en het Bureau Financieel Onderzoek (BFO) van het KPA.
Aruba is ook aangesloten bij het anti-witwasverdrag van Warschau[2]en werd eind 2024 geëvalueerd op de naleving ervan. In maart 2026 moet Aruba een voortgangsrapportage uitbrengen over de implementatie van de aanbevelingen. De evaluatie benadrukt Aruba’s sterke juridische kader op het gebied van bevroren activa en witwasbestrijding, maar wijst ook op verbeterpunten. Vooral het beheer van in beslag genomen eigendommen en het onderzoeken en vervolgen van rechtspersonen in witwaszaken. Het OM speelt een belangrijke rol bij de effectieve uitvoering van de aanbevelingen uit de evaluatie. Zo kan het OM het toezicht op verdachte transacties versterken door nauwer samen te werken met financiële instellingen Daarnaast kan het OM (vanuit zijn praktijkervaring) juridische knelpunten in bestaande wetgeving onder de aandacht brengen en adviseren over mogelijke verbeteringen die de opsporing en vervolging van rechtspersonen in witwaszaken effectiever kunnen maken. Het beheer van in beslag genomen goederen kan worden versterkt door betere samenwerking tussen de relevante instanties. Sinds 2023 wordt dit proces gecoördineerd door de Werkgroep Beslag Aruba, waarin het Hof[3], het OM en het KPA samenwerken om een gestructureerde aanpak voor het beheer van in beslag genomen goederen vast te leggen.
Herziening formatieplan 2017
Sinds 2022 ondersteunt de Departamento di Recurso Humano (DRH) het OM bij de herziening van het formatieplan uit 2017. Dit traject richt zich op de uitbreiding van functies en een betere aansluiting tussen werkzaamheden en de huidige behoeften van het OM. Ondanks dat het formatieplan vorig jaar niet formeel kon worden afgerond, zal dit proces in 2025 definitief worden voltooid. Hiermee wordt gezorgd voor een toekomstbestendige personeelsstructuur die efficiëntie en effectiviteit binnen het OM versterkt.
Informatiehuishouding organisatie
Voor 2025 lopen er binnen de organisatie twee trajecten op het gebied van informatiehuishouding.
De focus ligt enerzijds op het verzelfstandigingstraject met prioriteit voor de procesbeschrijving van de afdeling Bedrijfsvoering. Met de goedgekeurde offerte van BPO Caribbean is er een concrete stap gezet, en de volgende fase zal de planning en uitvoering van de procesbeschrijving omvatten.
Anderszijds is de inrichting van Decos JOIN een belangrijk traject, waarbij Bureau Interne Diensten (BID) ondersteuning biedt. Er is al waardevolle input verzameld via diverse gesprekken met OM-medewerkers, maar nog niet alle relevante functionarissen hebben hun bijdrage kunnen leveren. Er moeten nog enkele gesprekken plaatsvinden, om de inrichting verder vorm te geven.
Voortgezet beleid
Tenuitvoerlegging van straffen
De executie van vervangende hechtenis en gevangenisstraffen van niet gedetineerde veroordeelden zal worden voortgezet om zo de geloofwaardigheid van de strafrechtspleging te blijven waarborgen, ook al is het OM daarbij afhankelijk van de capaciteit van het KIA. Sinds 1 januari 2023 hanteert het OM een beleid voor de tenuitvoerlegging van vrijheidsstraffen en vervangende hechtenis. Daarnaast is het OM per 1 april 2024 ook begonnen met de tenuitvoerlegging van de door de rechter opgelegde vrijheidsstraffen aan veroordeelden die op vrije voeten waren ten tijde van de veroordeling. De bedoeling is om deze tenuitvoerlegging voort te zitten mits in het KIA daarvoor celruimte beschikbaar is.
Samenhangend met voorgaande zal het OM in navolging van de inzet in 2024 dit jaar verder inzetten op het innen van openstaande geldboetes en de stijgende lijn voortzetten. Ook hier geldt dat het OM afhankelijk is van anderen. Het OM beschikt intussen over tijdelijke administratieve krachten die ervoor hebben gezorgd dat het bedrag van geïnde geldboetes van Afl. 2,5 miljoen in 2021 is opgelopen tot Afl. 4 miljoen in 2024.
Steviger inzetten op samenwerking
De samenwerking en verbinding met alle veiligheids- en justitiële partners, zowel lokaal als interregionaal (en internationaal), blijft van cruciaal belang. Bij de aanpak van lokale en grensoverschrijdende (ondermijnende) criminaliteit moeten voortdurend keuzes worden gemaakt en prioriteiten gesteld op basis van ontwikkelingen, trends en fenomenen. Hierover vindt intensieve samenwerking plaats zodat de juiste capaciteit kan worden ingezet waar het nodig is. Er wordt in 2025 gezamenlijk geïnvesteerd in opsporingsapparatuur en opleidingen.
De ondermijningsofficier van OM Aruba heeft bevoegdheid gekregen binnen OM Carib, maar de wederkerigheid is nog niet tot stand gekomen. Er bestaat een bredere wens om meerdere officieren over en weer bevoegd te maken, zodat de beschikbare capaciteit efficiënter kan worden ingezet, bijvoorbeeld bij een ramp of crisis. Het streven is om hier in 2025 verdere stappen in te zetten.
In de lokale Stuurgroep en de Centrale Stuurgroep Recherchesamenwerking wordt de aanpak voor de bestrijding van witwassen in 2025 en de komende jaren geprioriteerd.
Begin 2025 is het Ondermijningsplatform Cariben (waarin de procureur-generaal van OM Aruba zitting heeft) begonnen aan een evaluatie om zich te oriënteren op de rol van het platform komende jaren. Er is afgesproken dat het platform door middel van themasessies ook andere interregionale partners zoals de Financial Intelligence Unit (FIU) en de LR kan laten aanhaken.
Management Rapportage (MARAP)
Sinds 1 januari 2023 werkt het OM binnen het Directieoverleg met een MARAP-cyclus voor het parket in eerste aanleg. Deze systematische monitoring biedt waardevolle overzichten betreffende de instroom. Het overzicht schept de mogelijkheid om bij te sturen alsmede, om deze zaken efficiënter te verwerken.
In 2025 wordt de MARAP verder uitgebreid naar het parket van de procureur-generaal (PG), waarbij niet alleen strafzaken in hoger beroep worden meegenomen, maar ook verzoeken en beleidsmatige werkzaamheden van dit parket zullen worden opgenomen. Met deze uitbreiding krijgt het OM een completer beeld van de doorstroming binnen de strafrechtsketen, wat bijdraagt aan een beter geïnformeerde besluitvorming en een efficiëntere verdeling van (personele, financiële en operationele) middelen.
Klachtenregeling
Transparantie en het afleggen van verantwoording zijn cruciaal voor het vertrouwen van burgers in het OM. In overeenstemming met artikel 78 van de Landsverordening materieel ambtenarenrecht is het OM verplicht om klachten zorgvuldig te behandelen.
Sinds 2022 beschikt het OM over een concept klachtenregeling, die werd voorbereid in afwachting van de oprichting van een nationaal instituut voor de Ombudsman. Met de beëdiging van de Ombudsman in oktober 2024 wordt deze regeling geformaliseerd en gepubliceerd, waardoor een helder en toegankelijk klachtenproces wordt gewaarborgd en het toezicht daarop effectief kan worden uitgeoefend.
OPERATIONELE DOELSTELLINGEN
Algemeen – bewaken voorraad en doorlooptijden
Het OM streeft ernaar de zittingsvoorraad terug te dringen tot een niveau waarop de doorlooptijd van strafzaken acceptabel is voor zowel verdachten als slachtoffers. Dit draagt bij aan een snellere rechtsgang en verhoogt het vertrouwen in de strafrechtelijke keten.
Een efficiënte afhandeling van zaken vereist nauwe samenwerking met het Gerecht, dat voldoende zittingsruimte beschikbaar moet stellen om de voorraad strafzaken met een dagvaarding tijdig te kunnen behandelen. De afstemming hierover blijft een prioriteit, waarbij structurele oplossingen worden gezocht om stagnatie in de behandeling van zaken te voorkomen.
Daarnaast blijft het OM zich richten op het verkorten van de doorlooptijd van strafzaken vanaf het moment van verdenking tot de uiteindelijke afdoening. In de afgelopen twee jaren zijn hierin al significante stappen gezet. In 2025 worden verdere maatregelen genomen om dit proces te optimaliseren, zoals verbeterde procesvoering, efficiëntere dossierverwerking en versterkte samenwerking met ketenpartners.
De aanpak van witwassen
Het OM richt zich op het (verder) ontwikkelen van informatiebeheer, met als doel het verzamelen en analyseren van statistieken over (o.m.) witwassen. Hierbij wordt samengewerkt met relevante stakeholders, zoals onderdelen van het KPA. Daarnaast werkt het OM toe naar een vastgestelde procesbeschrijving van de beslagprocedure, in samenhang met de verdere ontwikkeling van het Afpakteam Aruba. Over dit team is een factsheet opgesteld dat op de website van het OM is gepubliceerd.[4] Het document beschrijft hoe het team werkt, welke instanties betrokken zijn en hoe crimineel vermogen wordt afgepakt en hergebruikt voor de bestrijding van criminaliteit op Aruba.
Witwasbestrijding blijft een complexe uitdaging die om voortdurende aandacht vraagt. Het OM benadrukt de noodzaak van het versterken van financiële opsporingscapaciteit en het intensiveren van de samenwerking met (internationale) partners.
De aanpak van mensenhandel en mensensmokkel
De bestrijding van mensenhandel en mensensmokkel blijft een belangrijke prioriteit van het OM. In Aruba wordt door verschillende ketenpartners samengewerkt om mensenhandel, uitbuiting en mensensmokkel tegen te gaan. In de Taskforce Mensenhandel en Mensensmokkel van Aruba (TMMA) ligt de focus op een integrale aanpak, waarbij naast de strafrechtelijke aanpak andere ketenpartners hun) rol en verantwoordelijkheid in de bestrijding van mensenhandel en mensensmokkel nemen. Dat kan zijn vanuit een bestuurlijk perspectief maar ook maatschappelijk, internationaal of in de opsporing. Het OM maakt onderdeel uit van de TMMA en zal in 2025 bekijken welke bijdragen kan worden geleverd. Vanuit de TMMA zijn er ook lijntjes naar de Taskforce Bestuurlijke aanpak van ondermijning.
Vanuit het KPA is de Unit Mensenhandel en Mensensmokkel (UMM) verantwoordelijk voor de opsporing van en naar strafbare feiten rond mensenhandel en mensensmokkel. In de UMM participeert naast KPA ook de Koninklijke Marechaussee (KMar). Binnen de UMM is veel kennis en ervaring op het thema. Het OM werkt daarnaast samen met de Joint Intelligence Mensenhandel en Mensensmokkel (JIUMM) om op basis van informatieproducten tactische onderzoeken op te kunnen starten rondom het themamensenhandel en mensensmokkelzaken.
OM Aruba loopt mee in de rapportages met betrekking tot Trafficking in Persons (TIP) van The U.S. Department of State en de Annual Report of The Council of Europe’s Group of Experts on Action Against Trafficking in Human Beings (GRETA). Daarnaast wordt er gerapporteerd binnen het Koninkrijk vanuit de MOU van samenwerking ter voorkoming en bestrijding van mensenhandel en zijn er rapportages voor de Landelijk Coördinator Mensenhandel en Mensensmokkel voor Aruba waaraan het OM een bijdrage levert ten aanzien van strafrechtelijke vervolging. Ook in 2025 zal het OM hieraan bijdragen.
In 2025 komt er een nieuwe officier van justitie naar Aruba die ook ervaring heeft op het thema mensenhandel en mensensmokkel die de portefeuille overneemt van de huidige officier van justitie. Het werk dat afgelopen jaren is opgebouwd wordt daarmee overgedragen en geborgd. Tevens wordt binnen het team van de officieren van justitie, de juridisch medewerkers en beleidsmedewerkers aan kennisdeling gedaan en voorlichting gegeven over de onderwerpen zodat ook bij andere strafrechtelijke onderzoeken en beleidsvorming de aspecten van mensenhandel en mensensmokkel niet uit het oog worden verloren.
De opgebouwde samenwerking met de naastgelegen eilanden van het Koninkrijk zal worden voortgezet. Het thema beperkt zich immers niet tot de landsgrenzen zodat informatie- en kennisuitwisseling van groot belang blijft.
De aanpak van corruptie
De afgelopen jaren heeft corruptiebestrijding steeds meer aandacht gekregen, mede door diverse high-profile zaken in het Caribisch deel van het Koninkrijk waarbij politically exposed persons (PEP) betrokken waren. Vooral de kleinschaligheid van deze samenlevingen vergroot zowel de zichtbaarheid als de kwetsbaarheid voor corruptie. Nauwe banden tussen bestuurders, ambtenaren, burgers en bedrijven kunnen leiden tot belangenconflicten (vriendjespolitiek) en politieke patronage, bijvoorbeeld via overheidsopdrachten. Dit vergroot het risico op structurele ondermijning van legale structuren in onze maatschappij en de bestuurlijke integriteit.
Ook op Aruba komencorruptiezaken voor. Corruptiezaken zijn vaak langdurig en complex, waarbij specialistische expertise nodig is. De LR is binnen Aruba de aangewezen opsporingsinstantie geworden voor het voorbereiden en uitvoeren van corruptie-gerelateerde onderzoeken. Onder leiding van het OM heeft de LR de afgelopen jaren diverse omvangrijke en gecompliceerde zaken onderzocht, met succesvolle resultaten.
De LR valt rechtstreeks onder de procureur-generaal. Het OM waardeert de hoge kwaliteit van de uitgevoerde onderzoeken door de LR. Tegelijkertijd onderstreept het OM dat voor een effectieve en duurzame corruptiebestrijding extra gespecialiseerde recherchecapaciteit binnen de LR op korte termijn noodzakelijk is. Door versterking van deze capaciteit kan de LR onderzoeken efficiënter uitvoeren, diepgaandere analyses maken en complexe corruptienetwerken beter blootleggen.
In 2025 zal het OM zich blijven inzetten voor de optimalisering van corruptiebestrijding, waarbij de samenwerking van de LR met andere ketenpartners wordt gecontinueerd en verder versterkt. Structurele capaciteitsuitbreiding is hierbij essentieel om patronen van systeemcorruptie effectief aan te pakken en het bestaan van de rechtsstaat op Aruba te waarborgen.
De aanpak van jeugdcriminaliteit
Het OM blijft zich samen met de keten inzetten voor een integrale en effectieve aanpak van jeugdcriminaliteit. De Halt-aanpak (Het Alternatief), die in 2023 van start is gegaan en wordt uitgevoerd door de Stichting Reclassering en Jeugdbescherming Aruba (Reclassering), verloopt naar tevredenheid. Het OM, de Reclassering en de Jeugd- en Zedenpolitie (JZP) hebben een beleidsstuk opgesteld dat in 2025 formeel van kracht zal zijn en op de website van het OM wordt gepubliceerd. Het beleidsstuk wordt elke zes maanden beoordeeld op effectiviteit en eventuele verbeterpunten. Een grote zorg is echter dat de Reclassering kampt met een serieus tekort aan jeugdmedewerkers. Dit punt heeft het OM in een presentatie aan de minister van justitie al aangekaart.
De aanpak van lokale drugscriminaliteit
De Unit Narcotica van het KPA boekt nog steeds goede resultaten met de aanpak van lokale drugsverkoop vanuit woningen. De focus van het OM samen met Unit Narcotica blijft ook in 2025 gericht op de bestrijding van deze vorm van criminaliteit, die voornamelijk maatschappelijke overlast veroorzaakt.
Verbetering van verkeersveiligheid
Rijden onder invloed van alcohol behoort al jaren tot de top van de tien meest voorkomende misdrijven. Het aantal verkeersdoden blijft zorgwekkend hoog en recidive onder verkeersovertreders is een aanhoudend probleem. De Richtlijn Verkeershandhaving wordt geëvalueerd en aangescherpt, met specifieke verzwaring van de sancties op rijden onder invloed van alcohol. Om dit beleid effectief te ondersteunen, start het OM dit jaar met de aanpassing van het Landsbesluit en de Ministeriële Regeling onderzoek alcoholgehalte, in samenwerking met DWJZ. Dit proces zal naar verwachting eind 2025 worden afgerond. Daarnaast heeft het Gerecht in 2025 extra zittingsruimte beschikbaar gesteld aan het OM om de vele alcoholzaken (rijden onder invloed) door een rechter te kunnen laten beoordelen en af te doen. De opgelegde (forse) straffen zouden naast vergelding tevens moeten leiden tot een preventief effect.
Cybercriminaliteit
Vanaf augustus dit jaar krijgt het OM versterking van een Nederlandse officier van justitie (ter vervanging van een uitgezonden Nederlandse officier) met expertise in cybercriminaliteit. Dit thema wordt onderdeel van haar portefeuille en zal zij, in overleg met opsporingsdiensten, onderzoeken hoe de aanpak van cybercriminaliteit kan worden vormgegeven in de nabije toekomst.
Huiselijk geweld
Het OM kent een zero tolerance beleid daar waar het gaat om huiselijk geweld. Bewijsbare zaken worden ten alle tijden opgepakt. Bij de afdoening is naast een straf vooral aandacht voor het voorkomen van recidive. In de praktijk betekent dat de verdachte de voorwaarde wordt gesteld om onder toezicht van de reclassering te komen staan en een cursus (genaamd Cas Sigur) te volgen. Dit zou het herhalingsgevaar moeten terugdringen. Daarvoor is wel vereist dat de reclassering over voldoende personeel beschikt.
BEDRIJFSVOERING
Project PRIEM – conversie van RUBI naar PRIEM
Het project PRIEM voor het OM zal naar verwachting weer worden opgepakt vanaf juni 2025. Dit is mogelijk geworden nu de tweede ICT-medewerker van het OM per 1 mei 2025 in dienst is getreden waarmee ruimte is gecreëerd voor de eerste ICT-medewerker om te werken aan de applicatie PRIEM samen met ACTS/SBIR.
Project Decos JOIN
Dit project is vorig jaar begonnen met de medewerking van BID. Gesprekken zijn toen gevoerd met diverse afdelingshoofden en teamleiders. Verder is in april 2025 ook met de procureurgeneraal tijdens een overleg afgestemd over de volgende stappen die moeten worden genomen. Onder meer is bepaald dat elke afdeling en elk team –voor zover daaraan behoefte bestaat – in het nieuwe organogram van het OM een eigen “boek” zal krijgen ter registratie van relevante documentatie. Ook de autorisatie is in dit gesprek aan de orde gekomen. Met bepaalde functionarissen zal de BID-medewerker nog gesprekken moeten voeren. De bedoeling is voorts dat als het raamwerk gereed is een presentatie gegeven zal worden aan de directie van het OM.
Interne groeimogelijkheden en balans in personeel
Het OM streeft naar interne groei- en opleidingsmogelijkheden en voor alle medewerkers, zodat ervaren krachten behouden blijven. Het concept formatieplan ondersteunt dit. De continuïteit is kwetsbaar door de wisselende vervanging van uitgezonden officieren van justitie. Daarom richt het OM zich op de werving van meer lokale officieren.
Deskundigheid
Vanuit de ondermijningsgelden wordt er voor 2025 (en 2026) ingezet op cursussen die bijdragen aan de expertise van medewerkers. Het gaat dan onder meer om een verdiepingscursus witwassen, ontnemen, fraude en digitale weerbaarheid.
Verzelfstandiging van het begrotingsbeheer van het OM
Sinds 2017 werkt het Openbaar Ministerie Aruba (OM) aan de verzelfstandiging van de eigen begroting. Voor een efficiënte en effectieve uitvoering is het cruciaal dat het OM zelf het beheer voert over het budget voor goederen en diensten. Daarnaast is een zelfstandige begroting voor het OM noodzakelijk om ten alle tijde als een zelfstandig, onafhankelijk en magistratelijk instituut te kunnen functioneren in een democratische rechtsstaat.
Binnen de ondermijningsaanpak ontvangt het OM middelen uit Nederland, onder meer voor preventieprojecten. Net als OM Carib moet het OM Aruba zelfstandig kunnen beschikken over deze middelen en zelf verantwoording afleggen over de inzet ervan. Dit voorkomt onnodige tussenstappen via de overheid en bevordert een snelle en effectieve uitvoering van de geplande projecten.
Integraal Veiligheidsplan
In 2025 zal het OM verder werken aan het integrale beveiligingsbeleid, waarbij zowel digitale als fysieke veiligheid centraal staan. Ondanks eerdere vertraging door onderbezetting, kan met de komst van een tweede IT-specialist de uitwerking van dit beleid nu worden opgepakt. De clean desk policy wordt dit jaar formeel ingevoerd en opgenomen in het personeelsreglement, met als doel een zorgvuldige omgang met vertrouwelijke informatie. Dit beleid draagt tevens bij aan de naleving van de aankomende Consensus Rijkswet Gegevensbescherming, die hoge eisen stelt aan de beveiliging van persoonlijke gegevens. Het OM blijft zich inzetten voor een veilige en verantwoorde werkomgeving, waarbij technologie als werkprocessen worden geoptimaliseerd.
[1] Op weg naar 2027 – Openbaar Ministerie Aruba.
[2] Het Verdrag van de Raad van Europa inzake het witwassen, de opsporing, de inbeslagneming en de confiscatie van opbrengsten van misdrijven en de financiering van terrorisme.
[3] Het Gemeenschappelijk Hof van Justitie van Aruba, Curaçao, Sint Maarten en van Bonaire, Sint Eustatius en Saba.
[4] https://omaruba.com/afpakteam/