Jaarverslag 2017
INHOUD
ɪ OPSPORING EN VERVOLGING IN EERSTE AANLEG
- Aantallen strafzaken in eerste aanleg
Tabel 1 Ingeschreven misdrijven Tabel 1A Verhouding man/vrouw/minderjarige in misdrijfzaken 2017 Tabel 2 Meest voorkomende misdrijven 2017 Tabel 3 Ingeschreven verdachten bij overtredingen Tabel 4 Geseponeerde zaken Tabel 5 Militaire zaken - Specifieke delicten
Tabel 6 Aantal levensdelicten Tabel 7 Voorhanden hebben vuurwapen Tabel 8 Aantal drugsdelicten Tabel 9 Geregistreerde verkeersdelicten
- Strafzaken in hoger beroep
Tabel 10 Aantal zaken in hoger beroep - Cassatieberoepen
Tabel 11 Zaken in cassatie - Uitleveringsverzoeken
Tabel 12 Ontvangen en gedane uitleveringsverzoeken
- Totaal ontvangen gelden
Tabel 13 Ontvangen gelden - Overdracht strafexecutie op grond van artikel 40 Statuut
Tabel 14 Verzoeken overdracht strafexecutie (art. 40 Statuut) - Overdracht strafexecutie op grond van verdragen
Tabel 15 Verzoeken overdracht strafexecutie (verdragen) - Adviezen gratieverzoeken Tabel 16 Adviezen gratieverzoeken
ɪv OVERIGE TAKEN EN WERKZAAMHEDEN 10
- Kleine rechtshulpverzoeken
Tabel 17 Kleine rechtshulpverzoeken - Uitzetting van vreemdelingen
Tabel 18 Uitzetting van vreemdelingen - Justitiële documentatiedienst
Tabel 19 Aantal verklaringen omtrent het gedrag - Extra Judiciële zaken
Tabel 20 Extra judiciële zaken
V PERSONEELSMANAGEMENT 11
Tabel 21 Personeelssterkte Tabel 22 Ziekteverzuim
INLEIDING
Voor u ligt het jaarverslag 2017 van het Openbaar Ministerie Aruba. Naast de wettelijk geregelde taken van het Openbaar Ministerie waarvoor de organisatie in zijn geheel zich heeft ingespannen stond het jaar 2017 in het teken van de verhuizing van de organisatie naar het nieuwe gebouw aan de Rumbastraat 29. Daarnaast passeerden onder meer de volgende onderwerpen de revue.
Het leek een ambitieus plan maar door de inspanning van een dedicated verhuisteam kon het Openbaar Ministerie in september 2017 de deuren openen van het nieuwe gebouw. Het gebouw werd geopend door de waarnemend Gouverneur van Aruba en ging gepaard met een feestelijke bijeenkomst met uitgenodigde ketenpartners om dit heugelijke feit gezamenlijk te vieren. Deze locatie biedt voldoende ruimte aan het huidige personeel alsmede aan een eventuele uitbreiding van de formatie. Bovendien is er tevens ruimte beschikbaar voor het op te richten Veiligheidshuis. Door de centrale ligging en ruime parkeergelegenheid is het Openbaar Ministerie toegankelijk voor de bezoekers en het personeel. Geïnvesteerd werd in nieuw meubilair en bewakingscamera’s voor de organisatie.
Het Veiligheidshuis Aruba is een samenwerkingsverband tussen partners uit de zorgketen, de strafketen en andere partners (bijv. onderwijs). De doelstelling van het Veiligheidshuis is het voorkomen en verminderen van recidive, overlast, criminaliteit en maatschappelijk uitval bij complexe problemen, door een combinatie van zorg, bestuurlijke interventie en repressie. Dit geldt voor bestaande overtreders van de wet, maar ook voor individuen of groepen die risico lopen of afglijden richting crimineel en/of ernstig overlast gevend gedrag. De meerwaarde van het Veiligheidshuis is gelegen in de ketenoverstijgende aanpak. Dit zorgt voor een versterking van de afzonderlijke aanpakken, waarbij alle partners hun eigen verantwoordelijkheden behouden. De noodzaak van het bestaansrecht van een Veiligheidshuis voor Aruba deed zich met name voelen door de schrijnende misdrijven die in het najaar werden begaan. De samenleving werd ernstig geschokt toen een kleuter van vijf jaar overleed aan zijn verwondingen die hij had opgelopen door de zware mishandeling van zijn stiefvader. Aan het licht kwam tevens dat zijn broertje van drie jaar oud werd vermist. Enkele dagen later werd het stoffelijk overschot van het broertje gevonden in een ondiep graf te Savaneta. Ook het broertje was overleden door de verwondingen die hij had opgelopen door de zware mishandeling van zijn stiefvader. Vanuit de regering en de samenleving werd de urgentie uitgesproken voor een sociaal crisisplan om de ernstige sociale problematiek in Aruba in kaart te brengen, zodat tijdig ingegrepen kan worden indien de situatie uit de hand dreigt te lopen. In het Veiligheidshuis kan dergelijke problematiek integraal worden aangepakt.
In maart 2017 werd het convenant van het Afpakteam door de betrokken ministers en ketenpartners getekend en een maand later, met de komst van een afpakofficier van justitie, daadwerkelijk aan de slag. Het Afpakteam heeft het afgelopen jaar meerdere acties uitgevoerd, waaronder de actie op de haven te Barcadera, op de internationale luchthaven Reina Beatrix en de aanpak van brandstofsmokkel uit Zuid-Amerika. Nationaal werd tevens aandacht geschonken aan de inning van openstaande gelden bij zowel de Belastingdienst als het Openbaar Ministerie. Tijdens voornoemde acties heeft het Afpakteam beslag gelegd op zowel vermogen als op (on)roerende goederen. Bij de actie te Barcadera en op de luchthaven zijn meerdere aanzienlijke geldbedragen in beslag genomen. Bij de aanpak van de brandstofsmokkel werd een go-fast speedboot met twee buitenboord motoren, een trailer en een tweetal voertuigen in beslag genomen. Daarnaast werd tijdens andere acties beslag gelegd op diverse waardevolle goederen zoals woningen, voertuigen, scooters en een hoeveelheid goud. De eerste veiling voor de verkoop van deze waardevolle goederen heeft thans plaatsgevonden. De opbrengsten hiervan komen, evenals alle andere inkomsten van de inbeslagnames ten gunste van het Criminaliteitsfonds van het Land Aruba.
In oktober 2017 werd de nieuwe hoofdofficier van justitie en het nieuwe hoofd Bedrijfsvoering welkom geheten. In het kader van teambuilding en tevens om de saamhorigheid in de organisatie te bevorderen is het ‘OM Hour’ in het leven geroepen. Tijdens het ‘OM Hour’ komt het personeel onder het genot van een hapje en drankje bij elkaar en worden onder meer verschillende onderwerpen besproken waarmee de organisatie te maken had of worden personeelsleden in het zonnetje gezet. Daarnaast is ook de personeelsraad in het leven geroepen. De personeelsraad bestaat uit een vertegenwoordiger van de verschillende afdelingen van de organisatie. De leiding informeert de personeelsraad over het voor het personeel belangrijke geachte onderwerpen waarbij de personeelsraad namens het personeel gedachten en wensen van het personeel ten aanzien van de organisatie verwoordt alsmede voor het personeel van belang zijnde aangelegenheden onder de aandacht van de leiding brengt. Voorts probeert het management de betrokkenheid van het personeel te vergroten door structureel een terugkoppeling te geven van het managementoverleg.
Met de komst van het nieuwe hoofd bedrijfsvoering krijgt de afdeling meer ruimte om optimale ondersteuning te bieden aan het efficiënt en effectief uitvoeren van de PIOFACH taken binnen de organisatie. Zo kunnen de ICT’ers zich meer gaan richten op een nieuw netwerksysteem voor de organisatie. De eerste stappen werden dan ook gezet, in samenwerking met Stichting Beheer ICT Rechtshandhaving (SBIR), met de implementatie van de bedrijfsprocessensysteem PRIEM ter vervanging van RUBI. In 2018 wordt dit project verder uitgekristalliseerd. Een ander project waarmee de afdeling in samenwerking met de BID bezig is, is de digitalisering van de postregistratie via Decos Join. Dit betekent voor de medewerkers ondersteuning dat zowel de inkomende als uitgaande post voordat het verder verspreid wordt eerst gescand moet worden en vervolgens digitaal gearchiveerd. Hiermee wordt getracht een efficiëntieslag te maken. Op het gebied van de financiën zijn de eerste plannen gemaakt voor het verzelfstandigen van de financiële administratie. Het een en ander komt in eigen beheer van de organisatie zonder dat het eerst de gebruikelijke overheidsprocedure hoeft te volgen. Dit vergt een nauwkeurige kredietbewaking van de begroting die moet voldoen aan de eisen die worden voorgeschreven door de compatibiliteitsverordening en overige regelingen van een financiële administratie. Dit brengt een grote verantwoordelijkheid met zich mee. Bepaalde verzoeken en afhandeling van inkooporders en dienstreizen zullen hierdoor sneller afgehandeld kunnen worden. Verder zal ook het nieuwe personeelsreglement in 2018 worden geïntroduceerd.
Met tevredenheid kan teruggeblikt worden naar een bewogen jaar dat door de inzet van alle medewerkers, ook die van de stille krachten, succesvol is geweest. Met dank aan het Openbaar Ministerie Aruba.
mr. A. van Dam,
Procureur-Generaal.
ɪ OPSPORING EN VERVOLGING IN EERSTE AANLEG
1. Aantallen strafzaken in eerste aanleg
Instroom
Tabel 1 Ingeschreven misdrijven
| Totaal aantal ingeschreven misdrijven | 2017 | ||
| Ingeschreven verdachten in misdrijfzaken | 2128 |
Tabel 1A Verhouding man/vrouw/minderjarige in misdrijfzaken 2017
| Man | Vrouw | Onbekend | |
| Minderjarigen + Meerderjarigen | 1773 | 331 | 24 |
| Minderjarig | 89 | 11 | 0 |
| Meerderjarig | 1684 | 320 | 24 |
Meest voorkomende misdrijven
Tabel 2 Meest voorkomende misdrijven 2017
| Meest voorkomende misdrijven | 2017 | |
| 1 | Rijden onder invloed (5 LWV*) | 374 |
| 2 | Rijden zonder rijbewijs (10 LWV) | 360 |
| 3 | Mishandeling (2:273 t/m 277 WvS**) | 323 |
| 4 | Diefstal + diefstal o.v.o.*** (2:288 t/m 290 WvS jo. ) | 276 |
| 5 | Voorhanden hebben vuurwapen (3VWV****) | 178 |
| 6 | Soft drugs delicten (4 LVM*****) | 143 |
| 7 | Hard drugs delicten (3 LVM) | 135 |
| 8 | Bedreiging | 131 |
| 9 | Vernieling | 115 |
| 10 | Diefstal met geweld althans afpersing (2:291/ 2:294 WvS) | 111 |
*) Landsverordening Wegverkeer
**) Wetboek van Strafrecht
***) onder verzwarende omstandigheden
****) Vuurwapenverordening
*****) Landsverordening verdovende middelen
Het bestrijden van onder meer grensoverschrijdende criminaliteit, atraco’s, woninginbraken, zedendelicten, mensenhandel en mensensmokkel, huiselijk geweld, veelvoorkomende criminaliteit en ondermijnende criminaliteit blijft prioriteit voor het Openbaar Ministerie.
In 2016 werden 64 zaken van diefstal met geweld geregistreerd in 2017 is dat aantal gegroeid tot 111. Deze groei heeft vermoedelijk te maken met de situatie in het buurland Venezuela. Er wordt geconstateerd dat er sprake is van een grotere betrokkenheid van Venezolanen bij het plegen van atraco’s al dan niet met hulp van lokale verdachten. Het Openbaar Ministerie werkt intensief samen met het atracoteam van het Korps Politie Aruba om deze vorm van criminaliteit te bestrijden. Ruim 80% van deze misdrijven worden opgelost.
Volledigheidshalve wordt vermeld dat de aantallen vermeld in de tabel meest voorkomende misdrijven het aantal p-nummers zijn die bij het Openbaar Ministerie in 2017 geregistreerd staan voor desbetreffende misdrijven.
Een richtlijn betreffende relationeel geweld is in de maak en zal door de ketenpartners in het Veiligheidshuis worden gehanteerd. Opgemerkt wordt dat ook het aantal mishandeling zaken ten opzichte van 2016 is gegroeid. In 2016 werden 265 mishandeling zaken geregistreerd in 2017 zijn dat er 323. Deze cijfers geven geen weergave of de mishandeling in huiselijke kring heeft plaatsgevonden.
In 2017 is de Unit mensenhandel en mensensmokkel opgericht. Deze unit wordt vertegenwoordigd door het Korps Politie Aruba, de Koninklijke Marechaussee en het Openbaar Ministerie en wordt aangestuurd door een officier van justitie. Beoogd wordt om het convenant en de richtlijnen mensenhandel en mensensmokkel in 2018 te ondertekenen.
Overtredingen
Tabel 3 Ingeschreven verdachten bij overtredingen
| Totaal aantal ingeschreven overtredingen | 2017 |
| Ingeschreven verdachten in overtredingszaken | 9116 |
Geseponeerde zaken
Tabel 4 Geseponeerde zaken
| Totaal aantal geseponeerde zaken | 2017 |
| Onvoorwaardelijk geseponeerd overtredingen | 333 |
| Onvoorwaardelijk geseponeerd misdrijven | 463 |
| Voorwaardelijk geseponeerd | 210 |
Tabel 5 Militaire zaken
| Totaal aantal militaire zaken | 2017 |
| Ontvangen dossiers van Kon. Marechaussee | 15* |
*) waarvan drie zaken zijn overgedragen aan Nederland
2. Specifieke delicten
Geweldsdelicten
Tabel 6 Aantal levensdelicten
| Totaal aantal levensdelicten | 2017 | |
| Moord (art 2:262 WvS/ 2:259 WvS) | 9 |
In 2017 waren er 9 dodelijke slachtoffers. In het Rubi systeem stonden in totaal 26 verdachten geregistreerd die vermoedelijk betrokken waren bij de artikelen 2:262 dan wel 2:259 van het Wetboek van Strafrecht. In juni 2017 werd de samenleving ernstig geschokt toen een politieagent bij de uitoefening van zijn beroep om het leven kwam. Hij wilde assistentie verlenen aan een verwarde drugsverslaafde man die een cementblok naar zijn hoofd gooide waaraan hij overleed. Daarop volgde een dodelijk schot die zijn collega politieagent op de verwarde man loste. Voor de nabestaanden van beide families heeft dit gebeuren veel leed gebracht. Het is voor het eerst in Aruba dat een politieagent tijdens het uitvoeren van zijn functie komt te overlijden.
Tabel 7 Voorhanden hebben vuurwapen
| Totaal aantal vuurwapendelicten | 2017 |
| Voorhanden hebben vuurwapen | 178 |
In 2017 bleef het aanpakken van illegaal vuurwapen bezit prioriteit. Tijdens bepaalde evenementen werden acties van preventief fouilleren ingezet. Het preventief fouilleren is erop gericht om het aantal vuurwapens dat in omloop is te verminderen en daarmee wordt tevens getracht het aantal gewapende geweldsdelicten te verlagen.
Drugsdelicten
Tabel 8 Aantal drugsdelicten
| Totaal aantal drugsdelicten | 2017 |
| Hard drugs (3 LVM) | 135 |
| Soft drugs (4 LVM) | 143 |
| Artikel 11 C LVM | 13 |
| Artikel 2 LVM | 14 |
| Aantal processenverbaal drugskoeriers | 16 |
Verkeer
Tabel 9 Geregistreerde verkeersdelicten
| Geregistreerde verkeersdelicten | 2017 | |
| Verkeersmisdrijven | 771 | |
| Verkeersovertredingen | 9282 |
| Specifieke verkeersgegevens | 2017 | |
| Rijden onder invloed alcohol | 284 | |
| Rijden zonder rijbewijs | 360 | |
| Dodelijke verkeersslachtoffers | 2 |
Het Openbaar Ministerie blijft in samenwerking met het KPA zich inzetten om de verkeersveiligheid te verbeteren in Aruba. Het resultaat van de vele preventieve verkeersacties die uitgevoerd zijn laat zich zien in de cijfers. Tevens heeft het lik op stuk beleid dat toegepast wordt via de verkeersTOM hieraan bijgedragen. Voor het misdrijf ‘rijden onder invloed van alcohol’ wordt op de verkeersTOM als voorwaarde een forse boete opgelegd en tevens deelname aan de cursus ‘Manehando bou influencia’.
ɪɪ HOGER BEROEP EN CASSATIE
1 Strafzaken in hoger beroep
Tabel 10 Aantal zaken in hoger beroep
| Zaken in hoger beroep | 2017 | |
| Hoger beroep gevangenhouding | 50 | |
| Hoger beroep strafvonnis | 71 | |
| Totaal | 121 |
Deze cijfers zijn inclusief de intrekkingen hoger beroep gevangenhouding dan wel intrekking hoger beroep strafvonnis.
2 Cassatieberoepen
Tabel 11 Zaken in cassatie
| Zaken in cassatie | 2017 | |
| Strafzaak | 13 | |
| Uitlevering | 0 | |
| Totaal | 13 |
3 Uitleveringsverzoeken
Tabel 12 Ontvangen en gedane uitleveringsverzoeken
| Ontvangen uitleveringsverzoeken | 2017 |
| Canada | 1 |
| U.S.A. | 1 |
In 2018 is het uitleveringsverzoek door het Gemeenschappelijk Hof van Justitie behandeld.
Opgeëiste persoon wordt in Aruba vervolgd voor een levensdelict en zit daarvoor thans in voorlopige hechtenis. Canada wil ook een strafrechtelijk onderzoek tegen hem starten omdat hij vermoedelijk in Canada ook een levensdelict heeft begaan. Om te voorkomen dat het gepleegde strafbaar feit in Canada verjaard hebben zij er belang bij dat de opgeëiste persoon alvast door de Canadese autoriteiten wordt gehoord eventueel door tussenkomst van een rogatoire commissie.
Het verzoek afkomstig uit de Verenigde Staten van Amerika is pending. De opgeëiste persoon wordt verdacht van grootschalige internationale drugssmokkel. Hij bevindt zich momenteel nog niet in Aruba. Zodra hij zich in Aruba bevindt zal hij worden aangehouden op grond van het uitleveringsverzoek.
ɪɪɪ EXECUTIE EN GRATIE
1 Totaal ontvangen gelden
Tabel 13 Ontvangen gelden
| Ontvangen gelden 2017 |
| Ontvangen gelden uit transacties Afl. 949.267,25 |
| Ontvangen gelden na gerechtelijk vonnis Afl. 680.625,80 |
| Ontvangen gelden geïncasseerd door CEA Afl. 48.050,10 |
| Totaal ontvangen gelden Afl. 1.677.943,15 |
Het Land Aruba heeft bovengenoemd bedrag ontvangen en daarnaast is door het Afpakteam in 2017 een totaal bedrag van Afl. 331.486,30 en $1.377.347,00 inbeslaggenomen.
2 Overdracht strafexecutie op grond van artikel 40 Statuut
Tabel 14 Verzoeken overdracht strafexecutie (art. 40 Statuut)
| Verzoeken overdracht strafexecutie art. 40 Statuut | 2017 |
| Naar Curaçao | 1 |
| Naar Nederland | 0 |
Het Openbaar Ministerie heeft één verzoek ontvangen van een gedetineerde die zijn resterende straf in Curaçao wil uitzitten. Dit is thans nog niet gebeurd omdat de opgelegde gevangenisstraf niet onherroepelijk is aangezien er beroep in cassatie is ingesteld.
3 Overdracht strafexecutie op grond van verdragen
Tabel 15 Verzoeken overdracht strafexecutie (verdragen)
| Verzoeken overdracht strafexecutie verdragen | 2017 |
| Uit de U.S.A. | 1 |
Het Openbaar Ministerie heeft één verzoek ontvangen van een gedetineerde die in Amerika vastzit en zijn resterende gevangenisstraf in Aruba wil uitzitten. Het verzoek is in behandeling.
4 Adviezen gratieverzoeken
Tabel 16 Adviezen gratieverzoeken
| 2017 | |
| Ingekomen verzoeken | 4 |
| Toewijzing door Gouverneur | 1 |
| Afwijzing door Gouverneur |
In 2017 zijn vier gratieverzoeken binnengekomen. Twee verzoeken konden niet in behandeling worden genomen omdat de onderhavige strafzaken nog niet onherroepelijk waren. Tot op heden heeft het Openbaar Ministerie niet vernomen of de Gouverneur positief dan wel negatief heeft beslist ten aanzien van één gratieverzoek. De toewijzing berustte op het omzetten van de resterende gevangenisstraf in dienstverlening.
ɪv OVERIGE TAKEN EN WERKZAAMHEDEN
1 Kleine rechtshulpverzoeken
Tabel 17 Kleine rechtshulpverzoeken
| Kleine rechtshulpverzoeken | 2017 | ||
| Inkomend | 35 | ||
| Uitgaand | 18 | ||
| Totaal | 53 |
Registratie van de rechtshulpverzoeken met de onderliggende strafbare verdragen is onder meer belangrijk om gegevens te kunnen verstrekken omtrent het bestrijden van witwassen, terrorismefinanciering en proliferatie. Het geeft tevens een beeld van de internationale verhoudingen op grond van verdragen en/of reciprociteit.
2 Uitzetting van vreemdelingen
Tabel 18 Uitzetting van vreemdelingen
| Uitzetting van vreemdelingen | 2017 | |
| Colombia | 7 | |
| Venezuela | 12 | |
| Totaal | 19 |
3 Justitiële documentatiedienst
Tabel 19 Aantal verklaringen omtrent het gedrag
| Verklaringen omtrent het gedrag | 2017 |
| Totaal aanvragen ingediend | 8781 |
| Weigering afgifte (geen noodzaak) | 280 |
| Afgewezen (strafkaart) | 28 |
| Verklaringen uitgereikt | 7208 |
| Niet opgehaald | 1177 |
| Totaal ontvangen leges Afl. | 287.680,= |
4 Extra Judiciële zaken
Tabel 20 Extra judiciële zaken
| Extra judiciële zaken | 2017 |
| Vaststelling Nederlanderschap | 0 |
V PERSONEELSMANAGEMENT
1 Personele kengetallen
Tabel 21 Personeelssterkte
| Personeelssterkte | 2017 | |
| Ambtenaren | 46 | |
| Rechterlijke ambtenaren | 12 | |
| Arbeidscontractanten | 2 | |
| Vacatures | 7 | |
| Totaal formatie | 60 |
Eind 2017 stonden de volgende vacatures nog open: medewerker onderhoud, kassier, allround administratief medewerker, medewerker registratie proces-verbaal, medewerker zittingsvoorbereiding, parketsecretaris en een extra officier van justitie.
Begin 2017 heeft een officier van justitie uit Nederland het parket voor een aantal maanden versterkt aangezien een officier van justitie werd vrijgemaakt voor de voorbereiding van een grote zaak. In de personeelssterkte is ook de officier van justitie van het Afpakteam opgenomen. Medio 2017 werd afscheid genomen van een deurwaarder die vijf jaren de organisatie heeft bijgestaan met het betekenen van gerechtelijke stukken. Hij was extra op de formatie en ging weer terug naar zijn oorspronkelijke dienst. In juli 2017 werd afscheid genomen van een recherche officier van justitie en welkom geheten aan de nieuwe recherche officier van justitie. Tevens kwam een senior beleidsmedewerker de afdeling Beleid & Strategie versterken en kwamen twee nieuwe werksters bij de organisatie werken. Een nieuwe medewerker ondersteuning volgde de medewerker op in deze functie die na ruim twintig trouwe dienstjaren voor het Land ging genieten van haar welverdiende pensioen. In december nam de organisatie afscheid van een medewerker die na ruim vijftien jaar voor de organisatie gewerkt te hebben met de VUT ging. Hij begon zijn carrière bij het Openbaar Ministerie in de functie van conciërge waarna hij opklom tot medewerker registratie proces-verbaal en vervolgens doorgroeide naar archiefmedewerker.
2 Ziekteverzuim
Tabel 22 Ziekteverzuim
| Ziekteverzuim | 2017 |
| Totaal verzuimpercentage (%) | 8,23 |
| Totaal meldingsfrequentie (dagen) | 3,65 |
| Totaal gemiddelde verzuimduur (dagen) | 8,39 |
| Nulverzuim (personen) | 14 |