INHOUD
INLEIDING
§ 1.1 Aantal strafzaken in eerste aanleg
Tabel 1 Ingeschreven verdachten in misdrijfzaken
Tabel 1a Verhouding man/vrouw/minderjarige in misdrijfzaken
Tabel 2 Meest voorkomende misdrijven 2022
Tabel 2a Corruptie 2022
Tabel 2b Witwassen 2022 10 Tabel 2c Mensensmokkel 2022
Tabel 3 TOM-zitting
Tabel 4 TOM-zitting MBI
Tabel 5 Misdrijfzitting
Tabel 5a Geactiveerde dagvaardingen 12 Tabel 6 Ingeschreven verdachten bij overtredingen
Tabel 7 Geseponeerde zaken
Tabel 8 Militaire zaken 13
§ 1.2 Specifieke delicten
Tabel 9 Aantal levensdelicten
Tabel 10 Voorhanden hebben vuurwapen
Tabel 11 Aantal drugsdelicten
Tabel 12 Geregistreerde verkeersdelicten
Tabel 12a Specifieke verkeersgegevens
Tabel 13 Verkeerszitting 2022
Hoofdstuk 2: Hoger Beroep en Cassatie
§ 2.1 Strafzaken in hoger beroep
Tabel 14 Aantal zaken in hoger beroep
§ 2.2 Cassatieberoepen
Tabel 15 Zaken in cassatie
§ 2.3 Uitleveringsverzoeken
Tabel 16 Uitleveringsverzoeken
Hoofdstuk 3: Executie en gratie
§ 3.1 Totaal ontvangen gelden
Tabel 17 Ontvangen gelden
Schadevergoeding
Ontnemingsgelden
Afpakteam
§ 3.2 Executie vrijheidsstraffen
§ 3.3 Executie vervangende hechtenis
§ 3.4 Overdracht strafexecutie op grond van artikel 40 Statuut
Tabel 18 Verzoeken overdracht strafexecutie (art. 40 Statuut)
§ 3.5 Overname strafexecutie op grond van verdragen
§ 3.6 Adviezen gratieverzoeken
Tabel 19 Gratieverzoeken
Hoofdstuk 4: Overige taken en werkzaamheden
§ 4.1 Kleine rechtshulpverzoeken
Tabel 20 Kleine rechtshulpverzoeken
§ 4.2 Justitiële documentatiedienst
Tabel 21 Aantal verklaringen omtrent het gedrag
§ 4.3 Extra judiciële zaken
Tabel 22 Extra judiciële zaken
Hoofdstuk 5: Personeelsmanagement
§ 5.1 Personele kengetallen
Tabel 23 Personeelssterkte
§ 5.2 Ziekteverzuim
Tabel 24 Ziekteverzuim
Inleiding
Voor u ligt het jaarverslag 2022 van het Openbaar Ministerie Aruba (hierna: OM).
Na de afgelopen jaren met de COVID-19 beperkingen te hebben gewerkt is het OM in 2022 teruggekeerd naar het ‘oude normaal’. De nieuwe werkprocessen zoals het online betalen en afspraken maken, die in 2020 en 2021 werden ingevoerd, zijn voortgezet omdat deze aanpassingen het werk vele malen efficiënter maken en ook publieksvriendelijker. Het aanvragen van een verklaring omtrent het gedrag verloopt nu praktisch geheel online en de lange rijen van voor COVID-19 behoren tot het verleden.
In de eerste helft van 2022 werd de vierde evaluatie van Aruba door de Caribbean Financial Action Task Force (hierna: CFATF) afgerond. In de CFATF-plenaire vergadering werd het wederzijdse beoordelingsrapport van Aruba besproken en aangenomen. Het finale rapport werd in juli 2022 uitgebracht. Aruba is positief uit de evaluatie gekomen, waardoor Aruba in het reguliere follow-up monitoringproces is geplaatst. Aruba zal binnen 2,5 jaar een voortgangsrapportage over de aanbevolen acties moeten indienen. Het OM gaat de komende jaren met de aanbevelingen aan de slag. De aanpak tegen witwassen heeft prioriteit bij het OM. In samenwerking met het KPA en andere ketenpartners zal hiertegen worden opgetreden. Het OM blijft pleiten voor het extra investeren in de financiële opsporingscapaciteit.
Begin december 2022 zijn, in samenwerking met het Ministerie van Justitie en een kwartiermaker uit Nederland, de eerste stappen gezet voor de implementatie van het nieuwe wetboek van Strafvordering. Het is de bedoeling dat Aruba als eerste eiland in de Cariben hiermee van start gaat in 2024. Uit deze bijeenkomsten zijn twee belangrijke werkgroepen voortgekomen. De werkgroep Voorlopige Hechtenis wordt geleid door het Gerecht en de werkgroep Slachtofferrechten door het OM. De werkgroepen zijn vertegenwoordigd door de diverse ketenpartners. Verwacht wordt dat deze werkgroepen voortvarend aan de slag gaan met de wijzigingen in het nieuwe wetboek.
Het OM probeert zoveel mogelijk een transparant mediabeleid te hanteren. Zo communiceert het OM vaker dan in voorgaande jaren via persberichten. Die gaan niet alleen over zaken, maar ook over beslissingen, bijvoorbeeld over een tussenbeslissing in verband met de vuilstortplaats Parkietenbos, waar veel om te doen was. De persofficier van justitie geeft regelmatig interviews over belangrijke zaken aan de rechtbankverslaggevers. Intern is er ook het een en ander veranderd. Het mediabeleid is nu standaard een onderdeel van menig overlegbijeenkomst, zowel in de eerste als de tweede lijn. De voorlichter maakt deel uit van deze vergaderingen en samen worden er afspraken gemaakt over de media aanpak. Transparantie naar de burger toe is daarbij belangrijk, voor zover de zaak het toelaat.
Aan de hand van de informatie uit de managementrapportages, die per kwartaal in het Directieoverleg worden besproken, en vooruitlopend op de werkinstructie Bewaartermijnen, die per januari 2023 van start zal gaan, heeft het OM opschoningsacties gehouden. Eerst werd geïnventariseerd welke voorraden er nog lagen en daarna welke afdoeningsbeslissing werd genomen. Vandaar dat het aantal sepots in 2022 flink is gestegen. Het overzicht krijgen in de voorraden die er zijn en de snelheid van de afhandeling hiervan levert belangrijke managementinformatie op. Deze informatie kan worden meegenomen in de besprekingen met de Departamento Recurso Humano die in samenwerking met het OM bezig is met het concipiëren van een nieuw formatieplan voor de organisatie. Het beheersbaar maken van de afhandeling van strafzaken zal in 2023 worden voortgezet. De burger dient tijdig te worden geïnformeerd over de voortgang van zijn of haar strafzaak. Door het niet nemen van beslissingen kan een strafzaak niet worden afgerond.
In 2022 heeft het OM een aantal nieuwe richtlijnen op de website geplaatst. Begin februari werd de Aanwijzing Relationeel Geweld geactualiseerd. Daarna werd de Richtlijn verbaliseren onder nummer uitgebracht. Vervolgens werd ook de Richtlijn en kaders voor strafvordering bij zedendelicten opgemaakt. Verder werd voor intern gebruik een aantal werkinstructies opgemaakt.
De werkgroep Bestuurlijke Aanpak Ondermijning is van start gegaan. Namens het OM zit in deze werkgroep een beleidsmedewerker. Deze beleidsmedewerker zal ook de ondermijningsofficier van justitie en de parketsecretaris ondersteunen bij de strafrechtelijke aanpak van ondermijning. Een begin is gemaakt met de uitwerking van een duurzame ondermijningsaanpak van het OM in verbinding met de ketenpartners en het OM Carib. Daarnaast is ook een start gemaakt met de eerste verkenning voor de inzet van bestuurlijke rapportages. Niet altijd is het strafrecht de meest efficiënte en effectieve aanpak en zal dan ook vaker moeten worden ingezet op het opwerpen van bestuurlijke barrières om criminaliteit te bestrijden of overlast gevende situaties te beëindigen.
De geloofwaardigheid van het rechtssysteem valt en staat bij het kunnen tenuitvoerleggen van de opgelegde straffen en maatregelen. Eén van de kerntaken van het OM is het uitvoeren van vonnissen en beschikkingen in strafzaken. In 2022 is het niet gelukt om extra celcapaciteit in het KIA te krijgen om openstaande gevangenisstraffen te executeren. Van de opgelegde PIJ-maatregel kon 1 jeugdige worden opgenomen in een PIJ-inrichting in Nederland.
Bestrijding van corruptie heeft prioriteit. Begin februari heeft het OM het strafrechtelijk onderzoek tegen de naamloze vennootschap Pristine Estates NV, verdachte in het strafrechtelijke onderzoek Avestrus, kunnen afdoen door middel van het opleggen van een transactie van Afl. 1 miljoen. Gezien alle feiten en omstandigheden, waaronder het gegeven dat er geen slachtoffers waren wiens belangen op enige wijze zouden worden geschaad bij het aangaan van een transactie, zag het OM bovengenoemde transactie als de meest passende afdoening. Tijdens de evaluatie van de CFATF heeft Aruba kunnen aantonen dat een NV ook strafrechtelijk vervolgd kan worden en dat het rechtssysteem het mogelijk maakt om hoge transactieboetes op te leggen.
Voorts heeft het OM op 10 november 2022 in de zaak Avestrus een gevangenisstraf van 5 jaar geëist tegen de voormalige minister van Infrastructuur en huidig statenlid, vanwege omkoping, oplichting van het Land Aruba, misbruik van functie, witwassen en verduistering. Tevens was de eis dat betrokkene voor een periode van 10 jaar wordt ontzet uit het passief kiesrecht en dat hem het recht wordt ontnomen om enig ambt te bekleden. De rechter zal op 14 april 2023 uitspraak doen.
Verder werden door de Landrecherche aanhoudingen verricht in een onderzoek naar het verstrekken van valse vaccinatiebewijzen. Deze zaak genaamd Anglo zal in 2023 voor het Gerecht worden gebracht.
De aanpak tegen milieucriminaliteit heeft de aandacht van het OM. Om hiertegen effectief te kunnen optreden zal nieuwe milieuwetgeving moeten worden geslagen. Niet alleen strafrechtelijke maar met name ook bestuursrechtelijke handhaving van de milieuwetgeving is essentieel om overtreders te kunnen bekeuren. Het integraal kunnen optreden hiertegen is meer doeltreffend. Het OM heeft twee verdachten voor een TOM-zitting gedagvaard in verband met brandstichting op de vuilstortplaats Parkietenbos op 18 januari 2022. De verdachten gingen akkoord met 120 uur taakstraf en 2 jaar proeftijd. De minister van Integriteit, Transport en Natuur had daar in januari 2022 aangifte van gedaan. In de nacht van 16 op 17 augustus 2022 brak opnieuw brand uit op de vuilstortplaats. Van deze brandstichting heeft Serlimar aangifte gedaan bij de politie. De klacht van een inwoonster van het Parkietenbos over de beslissing van het OM om niet over te gaan tot vervolging van het in werking houden van de zogenaamde incinerator en het vooralsnog niet over te gaan tot vervolging vanwege het ontbreken van een hindervergunning voor de dump, werd op 29 augustus 2022 door het Hof afgewezen. Ook haar klacht over het niet vervolgen en het niet in behandeling nemen van daaropvolgende aangiften werd door het Hof afgewezen. Begin 2022 heeft het OM aan de betreffende inwoonster van Parkietenbos gemeld dat de vervolgingsbeslissing zal worden aangehouden tot januari 2023 om het Land Aruba de gelegenheid te geven maatregelen te treffen om de dump in overeenstemming te brengen met de wet.
Voor de komende jaren 2023-2027 is een nieuw visiedocument opgesteld. Het OM zal investeren in, kort samengevat, de basis verder op orde brengen. Dit houdt niet alleen in dat de kwaliteit van de opsporing en vervolging nog beter kan maar dat ook energie wordt gestoken in de capaciteit en expertise van de medewerkers en aan de versterking van de bedrijfsvoering.
mr. B. ter Steege,
Procureur-Generaal.
Hoofdstuk 1: Opsporing en vervolging in eerste aanleg
§ 1.1 Aantal strafzaken in eerste aanleg
Instroom
Tabel 1 Ingeschreven misdrijven
| Totaal aantal ingeschreven verdachten in misdrijfzaken | 2021 | 2022 |
| 3008 | 3021 |
Tabel 1a Verhouding man/vrouw/minderjarige in misdrijfzaken 2022
| Man | Vrouw | Onbekend[1] | |
| Minderjarigen + Meerderjarigen | 2430 | 577 | 14 |
| Minderjarig | 147 | 20 | 0 |
| Meerderjarig | 2283 | 557 | 14 |
| Meerderjarig tussen de 18-23 jaar | 359 | 85 | 1 |
Van de totaal ingeschreven verdachten in misdrijfzaken werden 835 verdachten voor de officier van justitie geleid.
Meest voorkomende misdrijven
Tabel 2 Meest voorkomende misdrijven 2022
| Meest voorkomende misdrijven | 2022 | |
| 1 | Rijden zonder rijbewijs (10 LWV) | 716 |
| 2 | Mishandeling (2:273 t/m 2:277 Sr) | 542 |
| 3 | Rijden onder invloed (5 LWV) | 395 |
| 4 | Soft drugs delicten (4 LVM) | 317 |
| 5 | Bedreiging | 238 |
| 6 | Diefstal + diefstal o.v.o. (2:288 t/m 2:290 Sr) | 224 |
| 7 | Vernieling | 185 |
| 8 | Hard drugs delicten (3 LVM) | 173 |
| 9 | Voorhanden hebben vuurwapen | 131 |
| 10 | Openlijke geweldpleging | 99 |
Wederom stond het strafbare feit mishandeling hoog in de top tien! Hieruit blijkt de bereidheid om aangifte te doen tegen mishandeling in de relationele sfeer maar ook dat mishandeling in bredere zin relatief gezien veel voorkomt in Aruba. De daders en slachtoffers van relationeel geweld worden besproken met de ketenpartners in het Veiligheidshuis.
Interessant om te vermelden is dat de top 5 misdrijven onder minderjarigen de volgende strafbare feiten waren: 1. Openlijke geweldpleging;
2. Bedreiging;
3. Soft drugs delicten;
4. Mishandeling (2:273 t/m 2:277 Sr);
5. Vuurwapenbezit.
Daarnaast wordt opgemerkt dat in 2022 bij het KPA 20 overvallenzaken werden geregistreerd waarvan 15 zijn opgelost. Dit verschilt met het aantal van 41 dat bij het OM staat geregistreerd. Dit komt omdat het KPA het aantal incidenten registreert, terwijl het OM de daarbij betrokken verdachten vervolgd en aldus de aantallen verdachten registreert die bij een overval betrokken zijn geweest. Vaak plegen meerdere verdachten één overval. Een straatroof waarbij bijvoorbeeld een tas wordt weggetrokken bij het slachtoffer wordt door het OM ook geregistreerd als een diefstal met geweld. Bij het geregistreerde aantal van het OM is ook de medeplichtigheid aan diefstal met geweld meegenomen almede het strafbare feit dat valt onder afpersing. Tevens kan het voorkomen dat het misdrijf vorig jaar plaatsvond en de verdachten in het huidige jaar zijn aangehouden.
In totaal werden 46 zedenmisdrijven (artikelen 2:193 t/m 2:215 van het Wetboek van Strafrecht) geregistreerd waarvan 24 vermoedelijk gepleegd met een minderjarige. In 2022 werd de aanwijzing – Richtlijn en kaders voor strafvordering bij zedendelicten – opgemaakt voor de opsporingsinstanties, het Hof, de Stichting Reclassering en Jeugdbescherming en de Orde van Advocaten. Het OM zal de kaders die worden aangegeven in deze richtlijn toepassen bij het vorderen van de strafeis ter terechtzitting.
In het jaarplan 2022 is de aanpak van ondermijning als focuspunt opgenomen. De eerste stappen werden gezet tot het oprichten van een ondermijningsunit. Hiervoor werd een officier van justitie geworven die belast gaat worden met de ondermijningszaken. Zij zal hierbij ondersteund worden door een parketsecretaris die de ondermijningszaken in haar portefeuille heeft. Daarnaast is er ook een beleidsmedewerker aangetrokken die ondersteuning zal bieden voor de beleidsmatige kant van ondermijning. Zij is tevens belast met de bestuurlijke aanpak van ondermijning en zit namens het OM in de werkgroep Bestuurlijke Aanpak Ondermijning. De bestrijding van corruptie hoort bij een effectieve aanpak tegen ondermijning. De volgende strafbare feiten worden met name gerelateerd aan corruptie:
- 2:128 / 2:129 Sr, actieve omkoping;
- 2:350/ 2:351 Sr, passieve ambtelijke omkoping;
- 2:354 Sr, misbruik van functie;
- 2:184 Sr, valsheid in geschrift;
- 2:305 Sr, oplichting;
- 2:404 t/m 2:406 Sr, witwassen.
Tabel 2a Corruptie 2022
| Het totaal geregistreerde verdachten met betrekking tot de artikelen 2:128/ 2:129, 2:350/ 2:351, 2:354, 2:184 en 2:305 Sr | Dagvaarding | Sepot | Voorwaardelijk sepot/ TOM | Nog geen afdoeningsbeslissing | Vonnis |
| 68 | 3 | 9 | 18 | 25 | 13 |
Tabel 2b Witwassen 2022
| Het totaal geregistreerde verdachten met betrekking tot de artikelen 2:404 t/m 2:406 Sr | Dagvaarding | Sepot | Voorwaardelijk sepot/ TOM | Nog geen afdoeningsbeslissing | Vonnis |
| 33 | 1 | 15 | 4 | 4 | 0 |
Opgemerkt wordt dat van de 33 geregistreerde verdachten uiteindelijk 9 niet voor witwassen vervolgd zijn maar voor andere strafbare feiten.
De aanpak van mensenhandel en mensensmokkel is als prioriteit gesteld. In 2022 werd 1 verdachte geregistreerd voor het strafbare feit mensenhandel maar de zaak is door gebrek aan bewijs afgedaan met een sepot.
Tabel 2c Mensensmokkel 2022
| Het totaal geregistreerde verdachten met betrekking tot artikel 2:154 Sr | Dagvaarding | Sepot | Voorwaardelijk sepot/ TOM | Nog geen afdoeningsbeslissing | Vonnis |
| 22 | 1 | 5 | / | 3 | 13 |
Het OM heeft gefaciliteerd dat drie stagiaires van de Erasmus Universiteit in Nederland onderzoek in Aruba hebben kunnen doen. Eén stagiaire heeft onderzoek gedaan naar de gewelddadige jeugdcriminaliteit in Aruba. De vraag die hierbij centraal stond is dat het OM en de politie graag een beter beeld willen hebben hoe jongeren tot deze vorm van criminaliteit komen en hoe zij na een eventuele bestraffing resocialiseren. Als hier een beter beeld van komt kan ook preventief voorkomen worden dat jongeren zich met deze vorm van criminaliteit inlaten. De andere stagiaire heeft onderzoek gedaan naar mensenhandel en mensensmokkel. Voor het OM, de politie maar ook het bestuur is het nodig om een beeld te krijgen hoe deze mensen en/of slachtoffers zich in Aruba weten te handhaven en onder welke omstandigheden. De derde stagiaire heeft onderzoek gedaan naar zedendaders. De aangiftebereidheid is laag als de zedendelicten zich afspelen in de familiekring, alhoewel de laatste jaren deze bereidheid is gestegen. Een beter inzicht in de oorzaken en omvang van dit type criminaliteit zal een belangrijke rol spelen in de preventie en de aanpak.
Het OM is benieuwd naar de resultaten van de onderzoeken.
Tabel 3 TOM-zitting
| Totaal opgeroepen verdachten TOM-zitting in het jaar 2022: 386 |
| Verschenen verdachten: 272 |
| Niet verschenen: 33 Dagvaarding: 75 Sepot: 1 Berisping: 5 |
Naast het feit dat de TOM-afdoening voor de verdachte gunstig is omdat het voorwaardelijk sepot niet een belemmering vormt voor het verkrijgen van een VOG wordt op deze wijze ook de druk op de zittingscapaciteit bij het Gerecht enigszins verminderd. In 2021 werden 286 verdachten opgeroepen voor de TOM-zitting waarvan 201 waren verschenen.
In 2022 zijn geen speciale Toque De Queda (avondklok) TOM-zittingen meer gehouden.
Tabel 4 TOM-zitting MBI
| Totaal opgeroepen verdachten TOM MBI in het jaar 2022: 226 |
| Verschenen: 133 Niet verschenen: 91 Dagvaarding: 2 |
De opkomst in 2022 was laag terwijl de afgelopen jaren juist is gebleken dat de opkomst hoog is en het resultaat succesvol. Niet verschenen verdachten worden alsnog gedagvaard. De overtreders krijgen een speciaal programma aangeboden dat over het algemeen met goed gevolg wordt doorlopen. Zij worden hierbij begeleid door de Reclassering. Van de 156 opgeroepen voor de TOM-zitting in 2021 waren 104 verschenen.
Tabel 5 Misdrijfzitting
| 2021 2022 | 2021 | 2022 |
| Donderdag zitting (vrije-voeters) | 681 | 713 |
| Vrijdag zitting (gedetineerden) | 338 | 199 |
In 2022 waren de donderdagzittingen weer goed gevuld. Door de inzet van stagiaires wordt getracht de voorraden zo veel mogelijk op te schonen om te voorkomen dat misdrijfzaken worden geseponeerd omdat ze verjaard zijn. Opmerkelijk is dat er minder gedetineerden op de vrijdagzitting zijn behandeld. De oorzaak hiervan is dat er veel grote zaken met meerdere verdachten op de zitting stonden en waarbij deze zaken ook nog eens verschillende malen werden aangehouden.
Tabel 5a Geactiveerde dagvaardingen
| Geactiveerde dagvaardingen in 2022 | |
| Misdrijfzaken | Overtredingen |
| 1285 waarvan 561 vonnissen uitgesproken | 2514 waarvan 513 vonnissen uitgesproken |
De dagvaardingen die per jaar worden geactiveerd is niet gelijk aan het aantal verdachten dat in dat jaar daadwerkelijk naar de zitting gaat. De geactiveerde dagvaardingen zijn ook niet automatisch gelijk aan de uitgesproken vonnissen. Daarbij kan het voorkomen dat het OM op een later moment de vonnissen van het Gerecht binnenkrijgt.
Overtredingen
Tabel 6 Ingeschreven verdachten bij overtredingen
| Totaal aantal ingeschreven verdachten in overtredingszaken | 2021 | 2022 |
| 7631 | 7993 |
Tabel 7 Geseponeerde zaken
| Totaal aantal geseponeerde zaken | 2021 | 2022 |
| Onvoorwaardelijk geseponeerd overtredingen | 1692 | 7351 |
| Onvoorwaardelijk geseponeerd misdrijven | 1209 | 2569 |
| Voorwaardelijk geseponeerd | 659 | 556 |
De sepotcodes die het meest gebruikt zijn om deze strafzaken te seponeren waren de volgende:
- Sepot 43: Dit houdt in dat hoewel het feit niet is verjaard is het wel zo lang geleden gepleegd dat strafvervolging niet langer doelmatig wordt geacht;
- Sepot 2: Er is onvoldoende, onbruikbaar of niet overtuigend bewijs;
- Sepot 3: Deze sepotcode wordt gebruikt bijvoorbeeld omdat de strafzaak is verjaard, de verdachte is overleden, het ontbreken van een klacht bij een klachtdelict of de verdachte is jonger dan 12 jaar.
Tabel 8 Militaire zaken
| Totaal aantal militaire zaken | 2021 | 2022 |
| Ontvangen dossiers van de Koninklijke Marechaussee | 20 | 13 |
Van deze zaken zijn 2 overgedragen aan Nederland voor de vervolgbeslissing aangezien de betrokken militairen inmiddels weer naar Nederland zijn gerepatrieerd.
§ 1.2 Specifieke delicten
Geweldsdelicten
Tabel 9 Aantal levensdelicten
| Totaal aantal levensdelicten | 2021 | 2022 |
| Moord/ doodslag (2:262 / 2:259 Sr) | 7 | 3 |
Begin maart 2022 werd een bejaarde man op gewelddadige wijze om het leven gebracht. Twee verdachten werden aangehouden. Het OM heeft hoge gevangenisstraffen gevorderd van respectievelijk 25 en 23 jaar. Het Gerecht heeft straffen opgelegd van 18 jaar. De zaak is in hoger beroep.
Eind november 2022 werd melding gedaan van een schietpartij ter hoogte van de watertank te Savaneta. Het slachtoffer overleed ten gevolge van een schotwond. Het OM vorderde 19 jaar gevangenisstraf voor gekwalificeerde doodslag en vuurwapenbezit. Het Gerecht legde 17 jaar op. De zaak is in hoger beroep.
Begin december 2022 vond er een schietincident plaats in het toeristische uitgaansgebied. Het slachtoffer overleed ten gevolge van zijn schotwonden. Het betrof een vechtpartij waarbij één van de jeugdige daders een dodelijk schot loste en de andere met een kapmes op het slachtoffer insloeg. Het OM vorderde een forse straf van 16 jaar gevangenisstraf wegens doodslag en vuurwapenbezit. Het Gerecht zag aanleiding om een lagere straf op te leggen. De rechter heeft onder meer rekening gehouden met de jonge leeftijd van de dader, hij een blanco strafkaart heeft en de Oriëntatiepunten voor de straftoemeting die het Hof hanteert. Tevens heeft de rechter rekening gehouden met het feit dat de dader ook werd aangevallen door het slachtoffer. Hij werd veroordeeld tot 8 jaar gevangenisstraf. Bij de dader die met het kapmes op het slachtoffer had ingeslagen is het jeugdstrafrecht toegepast. Hij werd veroordeeld tot 4 jaar gevangenisstraf, waarvan 1 jaar voorwaardelijk, met een proeftijd van twee jaar, wegens poging doodslag. De zaak is thans onherroepelijk.
Tabel 10 Voorhanden hebben vuurwapen
| Totaal aantal vuurwapendelicten | 2021 | 2022 |
| Voorhanden hebben vuurwapen (3 VWV) | 84 | 131 |
| Invoer vuurwapen zonder vergunning (2 VWV) | 1 | 0 |
Er was een groeiend aantal vuurwapenincidenten. Het OM en de politie zouden de aanpak van het illegale vuurwapenbezit intensiveren, zo hadden de pg en de korpschef dit aangekondigd in een persconferentie op 29 juli 2022. Uit politiecijfers is gebleken dat er in toenemende mate sprake is van vuurwapenbezit onder jongeren. Het KPA heeft verschillende onderzoeken gedaan naar gemelde schietincidenten. Daarnaast waren er ook voorvallen die niet zijn gemeld, maar waarvan de politie via-via te horen heeft gekregen.
Het OM en het KPA waren van november 2022 tot 28 december 2022 een wapeninzamelingsactie begonnen, waarbij twee containers geplaatst werden bij de politiewachten te Oranjestad en San Nicolas.
Drugsdelicten
Tabel 11 Aantal drugsdelicten
| Totaal aantal drugsdelicten | 2021 | 2022 |
| Hard drugs (3 LVM) | 198 | 173 |
| Soft drugs (4 LVM) | 397 | 317 |
| Artikel 11 C LVM (voorbereiding) | 77 | 20 |
| Artikel 2 LVM (verbouw marihuana) | 42 | 11 |
| Aantal processen-verbaal drugskoeriers | 9 | 7 |
Het team drugspanden heeft op verschillende locaties en panden invallen gedaan om verkopers aan te houden en drugs in beslag te nemen. Het verkopen op straat en vanuit deze panden en of woningen veroorzaakt veel overlast voor de buurtbewoners. Een flink aantal marihuana planten werden vernietigd en ook konden de voorbereidingshandelingen om tot het plegen van drugsfeiten over te gaan worden stopgezet. Met als gevolg dat 35 drugszaken konden worden opgepakt waarbij in totaal 29 verkopers werden aangehouden. In totaal werden de volgende hoeveelheden drugs inbeslaggenomen:
- 496.7 gram cocaïne;
- 1787 gram marihuana;
- 339 marihuana planten;
- 34 XTC pillen.
De verdovende middelen werden vernietigd. Daarnaast werd in totaal Afl. 46.735,60 en $ 4.472,= inbeslaggenomen. Tevens werd tijdens deze acties 1 vuurwapen inbeslaggenomen.
Verkeer
Tabel 12 Geregistreerde verkeersdelicten
| Geregistreerde verkeersdelicten | 2021 | 2022 |
| Verkeersmisdrijven | 883 | 1174 |
| Verkeersovertredingen | 7394 | 5418 |
Deze tabel geeft het aantal verkeersdelicten aan. Eén verdachte kan meerdere verkeersdelicten hebben gepleegd.
Tabel 12a
| Specifieke verkeersgegevens | 2021 | 2022 |
| Rijden onder invloed alcohol | 285 | 395 |
| Rijden zonder rijbewijs | 440 | 716 |
| Dodelijke verkeersslachtoffers | 7 | 14 |
Tabel 13 Verkeerszitting 2022
| Aantal processen-verbaal (p-nummers) dat werd behandeld ter zitting niet het aantal verdachten. Immers 1 verdachte kan meerdere p-nummers op zijn of haar naam hebben die tegelijkertijd ter zitting worden gedagvaard | 3588 |
Eind 2022 is een start gemaakt met het nieuwe software programma Paga Bo Boet (PBB). Het nieuwe programma bevond zich in 2022 nog in een testfase. Dit duurt tot maart 2023 waarna de uitvoeringsfase moet aanvangen. Tevens zijn het KPA en het OM aan de slag gegaan met de nieuwe oproepings-processen-verbaal (opv). Dit betekent dat er thans minder processen-verbaal van verkeersovertredingen worden ingediend bij het OM. Op het opv staat de zittingsdatum al vermeld. Dit heeft als voordeel dat de verdachte meteen in persoon is opgeroepen voor een vastgestelde zittingsdatum en weet hij/zij meteen over welke overtreding(en) het gaat. Voor het team PBB houdt dit in dat het administratief verwerken van deze strafzaken sneller zal gaan.
Hoofdstuk 2: Hoger Beroep en Cassatie
§ 2.1 Strafzaken in hoger beroep
Tabel 14 Aantal zaken in hoger beroep
| Zaken in hoger beroep | 2021 | 2022 |
| Hoger beroep gevangenhouding | 35* | 30 |
| Hoger beroep strafvonnis | 63* | 63* |
| Totaal | 98 | 93 |
*Inclusief intrekkingen.
§ 2.2 Cassatieberoepen
Tabel 15 Zaken in cassatie
| Zaken in cassatie | 2021 | 2022 |
| Strafzaak | 7 (1 werd ingetrokken) | 19 |
| Uitlevering | 0 | 1* |
| Totaal | 6 | 19 |
*de Hoge Raad heeft nog geen arrest gewezen.
§ 2.3 Uitleveringsverzoeken
Tabel 16 Ontvangen en gedane uitleveringsverzoeken
| Ontvangen uitleveringsverzoeken 2022 | 1 |
Het OM heeft 1 uitleveringsverzoek ontvangen maar die kon niet in behandeling worden genomen omdat het onvolledig was ingediend. Het OM is in afwachting of het verzoek opnieuw wordt ingediend.
Hoofdstuk 3: Executie en gratie
§ 3.1 Totaal ontvangen gelden
Tabel 17 Ontvangen gelden
| Ontvangen gelden | 2021 | 2022 |
| Ontvangen gelden uit transacties | Afl. 1.117.098,90 | Afl. 922.504,38 |
| Ontvangen gelden na gerechtelijk vonnis | Afl. 651.914,60 | Afl. 644.846,35 |
| Ontvangen gelden geïncasseerd door KPA | Afl. 40.737,56 | Afl. 4.840,00 |
| Online betalingen | Afl. 701.490,56 | Afl. 886.460,38 |
| Totaal ontvangen gelden | Afl. 2.511.241,62 | Afl. 2.458.651,11 |
Schadevergoeding
Totaal werd in 2022 een bedrag van Afl. 50.750,60 aan schadevergoeding betaald. Een bedrag van Afl. 29.059,65 werd aan de benadeelde partijen uitbetaald. Deze bedragen zijn van de jaren 2016 tot en met 2022. Dikwijls wordt de opgelegde schadevergoeding niet in één keer uitbetaald aan de benadeelde partij maar in termijnen.
Ontnemingsgelden
In 2022 heeft het OM Afl. 34.369,14 aan ontnemingsgelden kunnen afstorten in de Landskas.
Afpakteam
Het Afpakteam heeft voor 2022 geen statistieken kunnen aanleveren. Dit is jammer want door het aanleveren van statistieken van de inbeslaggenomen gelden en goederen van de afgelopen jaren, waarvan vervolgens een groot deel verbeurd is verklaard, kon worden aangetoond dat een aanzienlijk bedrag in het Criminaliteitsfonds is gestort. Hierdoor heeft Aruba voor de effectiviteittoets tijdens de evaluatie van de CFATF een goede score gehaald. Immers, door het afpakken van het illegaal verkregen vermogen kon worden aangetoond dat misdaad niet mag lonen! Vermeldenswaard is dat in 2022 een bedrag van US$ 49.000,= kon worden overgeboekt naar het Criminaliteitsfonds. Dit bedrag was van de verkoop van in beslag genomen sieraden.
Het Hof heeft op 18 juli 2022 uitspraak gedaan in een tweetal ontnemingszaken tegen vier personen, die in 2007 veroordeeld waren wegens deelneming aan twee drugsorganisaties. Die veroordelingen betroffen de zogenaamde Dominozaak en de zaak Shakur. Het bedrag dat terugbetaald dient te worden bedraagt Afl. 1.900.000,-. Het beslag dat is gelegd op bankrekeningen in Nederland en Curaçao en op diverse onroerende goederen, zal te gelde worden gemaakt.
Een begin is gemaakt om het onderliggende convenant van het Afpakteam te evalueren. In samenwerking met het KPA en de ketenpartners zal worden beoordeeld of de doelstellingen nog de huidige behoeftes vervullen. In ieder geval staat de doorontwikkeling van het Afpakteam op de agenda van het komende jaar. In de praktijk is het Afpakteam van groot belang gebleken.
§ 3.2 Executie vrijheidsstraffen
In 2022 waren er in totaal zesentachtig vrije voeters die een gevangenisstraf opgelegd hebben gekregen. Hiervan hebben vijfenvijftig hun opgelegde gevangenisstraf uitgezeten omdat, met aftrek van het voorarrest, de opgelegde gevangenisstraf niet meer was dan het aantal dagen dat zij al in voorarrest hadden gezeten. Eenendertig vrije voeters moeten hun opgelegde gevangenisstraf nog uitzitten omdat die meer is dan het aantal dagen dat zij in voorarrest hebben gezeten. Van die eenendertig hebben zeven vrije voeters niet in voorarrest gezeten.
In 2022 werden 307 gedetineerden in het KIA ingesloten en 286 gedetineerden ontslagen. Het totaal aantal gedetineerden die in 2022 de opgelegde gevangenisstraf heeft uitgezeten is 129.
§ 3.3 Executie vervangende hechtenis
Het totaal ontvangen rapporten van de Stichting Reclassering en Jeugdbescherming Aruba in 2022 was 307 waarvan 171 overtredingsrapportages waren. Een overtredingsrapportage houdt in dat de betrokkene zich niet heeft gehouden aan de opgelegde bijzondere voorwaarden. Wat betekent dat deze betrokkene de vervangende hechtenis die tevens is opgelegd bij het niet nakomen van de bijzondere voorwaarden in het KIA moet uitzitten. Dit is in 2022 niet gebeurd door gebrek aan celcapaciteit en executiecapaciteit om deze vervangende hechtenis ook daadwerkelijk te kunnen executeren. Het totaal van de ingediende reclasseringsrapporten behelsde de periode 2018 tot en met 2022.
| Vonnis jaar | Aantal rapporten | Overtredingsrapporten |
| 2022 | 69 | 39 |
| 2021 | 140 | 83 |
| 2020 | 70 | 33 |
| 2019 | 22 | 13 |
| 2018 | 6 | 3 |
| Totaal | 307 | 171 |
Verder heeft het OM in 2022 geen acties gehouden om de vervangende hechtenis ten uitvoer te leggen ten aanzien van het niet betalen van de opgelegde geldboetes of het niet betalen van ontnemingsgelden. Ten aanzien van de opgelegde schadevergoedingsmaatregel heeft een klein aantal gedetineerden de vervangende hechtenis uitgezeten.
§ 3.4 Overdracht strafexecutie op grond van artikel 40 Statuut
Tabel 18 Verzoeken overdracht strafexecutie (art. 40 Statuut)
| Verzoeken overdracht strafexecutie art. 40 Statuut | 2021 | 2022 |
| Naar Nederland | 3 | 2 |
| Naar Bonaire | 1 | 0 |
| Naar Curaçao | 0 | 2 |
| Aan Aruba | 1 | 1 |
Deze procedures zijn geregeld in de Onderlinge Regelingen. Eén verzoek aan Nederland wegens resocialisatie moet nog een beslissing over worden genomen door Nederland. Eén gedetineerde is naar Nederland overgebracht wegens medische omstandigheden.
§ 3.5 Overname strafexecutie op grond van verdragen
Het OM heeft geen verzoeken ontvangen om de resterende straf die in het buitenland is opgelegd in Aruba te mogen uitzitten.
§ 3.6 Adviezen gratieverzoeken
Tabel 19 Adviezen gratieverzoeken
| 2021 | 2022 | |
| Ingekomen verzoeken | 1 | 3 |
Het verzoek werd afgewezen omdat er geen sprake was van nieuwe relevante feiten en/of omstandigheden de persoon van de veroordeelde betreffende dan wel omstandigheden die het Gerecht of het Hof tot een andere strafoplegging zouden hebben gebracht, indien deze omstandigheden bij gelegenheid van de behandeling ter terechtzitting bekend zouden zijn geweest.
Hoofdstuk 4: Overige taken en werkzaamheden
§ 4.1 Kleine rechtshulpverzoeken
Tabel 20 Kleine rechtshulpverzoeken
| Kleine rechtshulpverzoeken | 2021 | 2022 |
| Inkomend | 35 | 37 |
| Uitgaand | 20 | 14 |
| Totaal | 55 | 51 |
§ 4.2 Justitiële documentatiedienst
Tabel 21 Aantal verklaringen omtrent het gedrag
| Verklaringen omtrent het gedrag | 2021 | 2022 |
| Totaal aantal aanvragen ingediend | 7695 | 8491 |
| Weigering afgifte (geen noodzaak) | 139 | 237 |
| Afgewezen (strafkaart) | 36 | 24 |
| Verklaringen uitgereikt | 6352 | 6855 |
| Niet opgehaald | 819 | 1027 |
| Totaal ontvangen leges | Afl. 254.080,= | Afl. 274.200,= |
§ 4.3 Extra judiciële zaken
Tabel 22 Extra judiciële zaken
| Extra judiciële zaken | 2021 | 2022 |
| Vaststelling Nederlanderschap | 1 | 0 |
| Verzoek afgewezen | 2 lopende zaken met nog geen eindbeslissing | 1 |
| Verzoek toegewezen | / | 1 |
De zaken omtrent de vaststelling van het Nederlanderschap worden door het Hof behandeld. Het Openbaar Ministerie vraagt advies op bij de IND in Nederland. Vervolgens wordt het advies omgezet naar de Arubaanse regelgeving. Deze verzoeken hebben een lange adem. Het duurt gemiddeld anderhalf jaar voordat een eindbeslissing door het Hof kan worden genomen.
Hoofdstuk 5: Personeelsmanagement
§ 5.1 Personele kengetallen
Tabel 23 Personeelssterkte
| Personeelssterkte | 2021 | 2022 |
| Ambtenaren | 43 | 43 |
| Rechterlijke ambtenaren | 11 | 12 |
| Arbeidscontractanten | 2 | 2 |
| Vacatures | 5 | 6 |
| Totaal formatie | 56 | 56 |
De medewerker archief is met de VUT gegaan en de vacature mocht niet worden opgevuld. Eén medewerker werd ontslagen uit de overheid wegens een veroordeling voor een strafbaar feit dat intern bij het OM werd gepleegd. Eén beleidsmedewerker is ter beschikking gesteld aan de minister.
Eind 2022 stonden de volgende vacatures nog open:
- Juridisch medewerker eerste lijn;
- Juridisch/ beleidsmedewerker tweede lijn;
- Allround medewerker;
- Medewerker registratie proces-verbaal;
- Medewerker onderhoud;
- Medewerker ondersteuning (management assistente).
In 2022 werd afscheid genomen van de hoofdofficier van justitie, de advocaat-generaal, de rechercheofficier van justitie en de officier van justitie belast met het afpakteam. In september 2022 mocht het OM de nieuwe officieren van justitie en de advocaat-generaal welkom heten. Tevens kwamen twee beleidsmedewerkers de afdeling Beleid & Strategie versterken. Op twee januari 2023 is de nieuwe hoofdofficier van justitie begonnen.
§ 5.2 Ziekteverzuim
Tabel 24 Ziekteverzuim
| Ziekteverzuim | 2021 | 2022 | Overheid 2022 |
| Totaal verzuimpercentage (%) | 7,66 | 4,16 | 7,92 |
| Totaal meldingsfrequentie (dagen) | 4,52 | 4,13 | 5,41 |
| Totaal gemiddelde verzuimduur (dagen) | 5,66 | 8,15 | / |
| Nul verzuim (personen) | 11 | 6 | / |
In vergelijking met 2021 is het verzuimpercentage gedaald. Echter, het totaal gemiddelde van het aantal ziektedagen is sterk gestegen. De oorzaak hiervan is dat een klein aantal collega’s gedurende langere tijd arbeidsongeschikt waren. Het ziekteverzuim binnen het OM ligt onder het gemiddelde van de overheid.
[1] Gegevens worden opgevraagd uit het Bevolkingsregister. Niet altijd staan desbetreffende verdachten ingeschreven bij de Bevolking en is het voor de registratie medewerker niet duidelijk of het een man of een vrouw betreft.