Het Openbaar Ministerie (OM) heeft vandaag aan de rechter de vraag voorgelegd of het instellen van de avondklok in augustus jl. voldoende wettelijke basis heeft en rechtmatig geoordeeld kan worden. De rechtbank moet beoordelen of deze (tweede) avondklok noodzakelijk en proportioneel was. Een avondklok is een vrijheidsbeperkende maatregel die inbreuk maakt op de rechten verankerd in de Staatsregeling van Aruba en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM).
Een belangrijke voorwaarde bij het instellen van beperkingen op grondrechten, is dat deze noodzakelijk en proportioneel zijn. Het EVRM vereist specifiek dat beperkingen altijd de wezenlijke inhoud van grondrechten dienen te eerbiedigen. Daarbij erkent het Europees Hof voor de Rechten van de Mens wel dat verdragsstaten bij het nemen van preventieve maatregelen met het oog op de bescherming van de gezondheid, beoordelingsruimte toekomt, of te wel ‘margin of appreciation‘ hebben.
De huidige avondklok is door middel van een ministeriële regeling op 28 augustus 2020 ingevoerd. De eerste avondklok werd in maart van dit jaar, in gezamenlijkheid met verschillende andere maatregelen, ingesteld en duurde tot eind mei. In die periode golden vele andere maatregelen: de grenzen waren gesloten, alle horeca was dicht, ‘shelter in place’ was ingesteld, de scholen waren dicht en alle niet-essentiële bedrijven waren gesloten. Het OM vond ten aanzien van de eerste avondklok dat het juist het samenspel van al de maatregelen was, die het instellen van de avondklok legitiem maakte. De rechter was het daar mee eens en de eerste avondklok is door de rechter dan ook rechtmatig geacht.
Bij de invoering van de huidige avondklok in augustus zijn echter geen van deze maatregelen genomen. De grenzen bleven open, de hotels, restaurants en bedrijven bleven open en er was geen ‘shelter in place’. Het OM gaf destijds, ook aan de media, aan dat het nog maar de vraag was of deze tweede avondklok, onder de hiervoor geschetste omstandigheden, een nieuwe rechterlijke toets wel zou kunnen doorstaan.
Tijdens de zitting van vandaag kwam het OM uiteindelijk tot het oordeel dat de huidige avondklok, alles overwegende, niet voldoet aan de daaraan te stellen eisen. Het OM heeft de rechter verzocht om de twee verdachten die voor de rechter waren gedaagd vanwege overtreding van de huidige avondklok, te ontslaan van alle rechtsvervolging.
Op grond van de Staatsregeling van Aruba is het mede de taak van het OM, als onderdeel van de rechterlijke macht, om al dan niet gerezen twijfels met betrekking tot wet- en regelgeving aan de orde te stellen en daarover het oordeel te vragen van de rechter.
De rechtbank zal op 5 november aanstaande uitspraak doen. Dan zal meer duidelijkheid ontstaan over de huidige avondklok.
Riba 5 di november mas claridad tocante base legal toque de queda
Ministerio Publico a presenta awe na Corte e pregunta si e Toque di Queda cu a keda impone na augustus ultimo, tin suficiente base legal y por wordo considera legitimo. Ta na Corte pa dicidi si e (di dos) Toque di Queda aki tabata necesario y propocional. Un Toque di Queda ta un medida cu ta limita libertad di e ser humano y cu ta viola derechonan ancla den e Constitucion di Aruba y e Tratado Europeo pa Derechonan Humano (EVRM).
Un condicion importante ora ta impone restriccionnan riba derechonan fundamental ta cu esakinan ta necesario y proporcional. EVRM ta exigi specificamente cu restriccionnan cu wordo imponi, ta semper respeta e esencia di e derechonan fundamental di e ser humano. Corte Superior di Derechonan Humano ta reconoce sí cu estadonan cu ta cay bao EVRM, tin cierto ‘margin of appreciation’ (of espacio pa usa nan mes huicio) ora di tuma medidanan preventivo pa cu proteccion di salud.
E Toque di Queda actual a keda estableci pa medio di un ministeriële regeling riba 28 di augustus 2020. E prome Toque di Queda a wordo, conhuntamente cu varios otro medida, estableci na maart di e aña aki y a dura te fin di mei. Durante e periodo ey tabatin un cantidad di medida: frontera tabata cera, tur horeca tabata cera, tabatin Shelter in Place, scolnan tabata cera y companianan no-esencial tabata cera. Ministerio Publico ta di opinion cu tabata hustamente e conhunto di tur e medidanan aki cu a haci cu e Toque di Queda tabata legitimo. Corte tabata de acuerdo cu esaki y Huez a considera e prome Toque di Queda legitimo.
Sinembargo, ora di establece e Toque di Queda actual na augustus ultimo, no a tuma ningun di e medidanan aki. Frontera a keda habri, hotelnan, restaurantnan y companianan a keda habri y no tabatin Shelter in Place tampoco. Ministerio Publico a bisa esten, tambe den media, cu e cuestion ta bay ta si e di dos Toque di Queda lo wordo accepta di nobo pa Huez den Corte, considerando e circumstancianan menciona aki riba.
Durante e tratamiento di awe y tumando tur cos den consideracion, Ministerio Publico a finalmente yega na e huicio cu e Toque di Queda actual no ta cumpli cu exigencianan. Ministerio Publico a pidi Huez pa sigui cu ontslag van alle rechtsvervolging (ovar, exoneracion di persecucion) di e dos sospechosonan cu a wordo hiba dilanti huez pa violacion di e (di dos) Toque di Queda.
Ta tarea di Ministerio Publico pa, a base di Constitucion di Aruba y como parti di poder hudicial, trece pa dilanti dudanan cu por reis relaciona cu ley y reglanan y pa pidi Corte pa huzga.
Corte lo dicta riba 5 di november venidero. E ora lo bin mas claridad tocante e Toque di Queda actual.
(Bij ontslag van rechtsvervolging, ovar, heeft een verdachte een bepaald strafbaar feit begaan, maar is het feit of verdachte niet als strafbaar aan te merken)
