Recherchesamenwerking caribisch deel koninkrijk

SAMENVATTING

REGIONAAL CRIMINALITEITSBEELD 2023 – 2025

De Centrale Stuurgroep van de Recherchesamenwerking heeft opdracht gegeven tot het opstellen van een regionale criminaliteitsbeeldanalyse (CBA). In de CBA worden thema’s behandeld ten aanzien van grensoverschrijdende criminaliteit[1] en misdrijven die een ernstige inbreuk maken op de rechtsorde van de Landen in het Caribisch deel van het Koninkrijk. Doel van de regionale CBA is het kunnen maken van gefundeerde strategische keuzes in de aanpak van grensoverschrijdende, ondermijnende, zware criminaliteit. Op basis van de CBA zijn de prioriteiten van de recherchesamenwerking bepaald.

Ondermijningspijlers

Criminele geldstromen, geweld en corruptie worden aangeduid als de ondermijningspijlers. Het zijn de steunpilaren van de transnationale criminaliteit. Deze pijlers lopen als een rode draad door alle verschijningsvormen van transnationale criminaliteit heen. Hedendaagse criminele netwerken zijn uitermate flexibel, daarbij gebruikmakend van de ondermijningspijlers.

• Ondermijningspijler 1: criminele geldstromen.

Net als legale bedrijven hebben criminele ‘bedrijven’ kapitaal nodig, onder meer om illegale ondernemingen op te zetten, bedrijfsactiviteiten goed te laten verlopen en te investeren in nieuwe illegale activiteiten of in de bovenwereld, bijvoorbeeld in vastgoed of legale bedrijven. Als dat laatste gebeurt, is er sprake van ondermijning. Om deze reden staat de aanpak van criminele geldstromen in veel landen bovenaan de prioriteitenlijst in de hoop daarmee te voorkomen dat crimineel geld het legale circuit instroomt en daar voet aan de grond krijgt.

• Ondermijningspijler 2: geweld.

Het gebruik van geweld is een belangrijk kenmerk van grensoverschrijdende criminaliteit. Geweld heeft verschillende functies voor criminele netwerken. Bij gewelddadige overvallen of ontvoeringen maakt geweld onderdeel uit van de modus operandi. Verder is geweld een hulpmiddel om reputaties te vestigen of te bevestigen, conflicten te beslechten, wraak te nemen, een territorium of smokkelroute te verdedigen of de orde te handhaven.

• Ondermijningspijler 3: corruptie.

De economieën van de eilanden in de Caribische regio zijn in de regel sterk afhankelijk van onder andere toerisme en offshore financiële diensten. Deze sectoren zijn kwetsbaar voor corruptie, belastingontduiking, witwassen van geld en andere financiële malversaties. Daarnaast is er ook sprake van een meer lokale vormen van corruptie door ambtenaren en bestuurders die hun ambt misbruiken voor eigen gewin of dat van hun kiezers, vrienden of familie. De gevolgen daarvan zijn, zeker op de lange termijn, zeer ernstig.

Naast deze drie pijlers richt de recherchesamenwerking zich de komende jaren daarnaast ook op de aanpak van, in ieder geval, de volgende criminele handelingen: smokkel van illegale goederen, mensensmokkel, mensenhandel, witwassen en cybercrime. Deze opsomming is niet limitatief.

[1] Onder grensoverschrijdende criminaliteit wordt in ieder geval verstaan: terrorisme, internationale drugshandel, computercriminaliteit, het internationale witwassen van geld, internationale wapenhandel, internationale mensenhandel en internationale corruptie.